Betrek de burger meer bij RES

De burgers hebben recht op informatie. 
29-2-2020


Gastschrijvers 

Door het ondertekenen van het klimaatakkoord van Parijs heeft het kabinet op zich genomen in Nederland een overgang naar duurzame energie-opwekking te laten plaatsvinden. De CO2 uitstoot moet in fases verminderen om Nederland in 2050 energieneutraal te krijgen. 

_________________________

Open brief

In deze open brief aan alle 
gemeente bestuurders van 
Noord-Holland Noord vraagt 
de groep Onafhankelijke 
Betrokken Burgers uit Kolhorn
 om burgers meer en beter te 
betrekken bij de Regionale 
Energie Strategie (RES). 

__________________________

In 2030 moet de uitstoot van CO2 50 procent bedragen van de in 1990 gemeten hoeveelheid, in 2050 moet dit 5 procent zijn. Deze overgang is de energietransitie die Nederland duurzaam zal moeten maken en houden. 

Gas 

In de praktijk betekent dit dat alle huizen in de (deels nabije) toekomst geen aardgas meer zullen gebruiken voor verwarming en koken. De energie voor huishoudens en industrie zal op duurzame manier moeten worden opgewekt. In 2030 (dus binnen tien jaar) moeten anderhalf miljoen bestaande huizen van het gas afgesloten zijn. Hiervoor zal, ook op locale schaal, een transitievisie opgesteld moeten worden. 

Hoe deze omslag zal gaan, wanneer dit gebeurt, wie de kosten draagt en wat dit betekent voor de burgers en wat te nemen (zeer) ingrijpende maatregelen voor het landschap gaan betekenen is nog volledig onduidelijk en onzeker. De burgers hebben recht op informatie. Hoe eerder, des te beter. 

Gemeentebesturen in de regio zijn bezig plannen te maken met grote consequenties voor de bewoners, de landschappelijke omgeving en de huidige infrastructuur om te voorzien in deze duurzame energieopwekking. 

Hoofdrol 

Hierbij spelen hoeveelheden te leveren elektriciteit en warmte logischerwijs een belangrijke rol. Maar maatschappelijk en daardoor bestuurlijk draagvlak én gebruik en inrichting van de omgevingsruimte ten dienste van de inwoners zouden een hoofdrol moeten spelen bij het bepalen van (breed gedragen) gewenste maatregelen. Laat geen onuitwisbare impact op ons landschap , de leefomgeving en de rust en het welzijn van de burgers ontstaan. 

Ook wordt uitsluitend uitgegaan van de huidige economische groei gedachte, alternatieven als beperkte groei of economische stabiliteit (zoals in Japan) worden niet meegenomen. Voor wie wordt deze duurzame energie opgewekt en door wie betaald? Voor datacentra? Voor energie-intensieve bedrijven die daardoor onze infrastructuur en leefomgeving gaan bepalen en geen of weinig belasting betalen? Voor vervuilende industrieën? 

Om de plannen in een nationaal en regionaal kader te plaatsen (wind houdt niet op bij de gemeentegrenzen, waterlopen en meren niet, en landschappelijke waarden ook niet) is door Rijk, gemeentes en waterschappen een samenwerkingsovereenkomst aangegaan die is vastgelegd in de RES, de Regionale Energie Strategie. Binnen de RES zijn op landelijke schaal een aantal regio’s te onderscheiden. In Noord-Holland zijn dat Noord-Holland Noord en Noord-Holland Zuid (waar o.a. Amsterdam onder valt). Tot Noord-Holland Noord behoren Schagen, Hollands Kroon, Den Helder en Texel. 

Bijeenkomsten

Op dit moment worden in alle gemeenten van Nederland RES-bijeenkomsten gehouden. Waar een uiterst beperkte groep burgers (zestig in Hollands Kroon, van de bijna vijftigduizend inwoners), drieduizend mensen in twintig regionale en 66 gemeentelijke bijeenkomsten in de regio Noord-Holland Noord, zich tot 5 februari heeft mogen uitspreken over de wenselijkheid van mogelijke toepassingen (in hun gemeente) van uitsluitend wind- en/of zonne-energie, en over de locaties wáár dat zou moeten/kunnen. 

Dit na vaak zeer slechte aankondiging en beperkte informatie naar de burger. Mogelijke andere vormen van energie-opwekking, (bijvoorbeeld via waterstof, aardwarmte, blue energy, afvalwarmte van bedrijven) worden op dit moment niet in de discussie betrokken. In elk geval niet openlijk. 

Draagvlak

Is dit het gewenste brede maatschappelijke draagvlak? Zo ja, dan is dat volstrekt onvoldoende en een flater. Niet alleen voor de lokale democratie, maar ook voor de door alle overheden met de mond bepleitte- maar vaak niet gewenste of in praktijk gebrachte- burgerparticipatie. Waar blijft een open informatievoorziening, een brede afweging van landschappelijke waarden en een brede maatschappelijke discussie? Wanneer wordt het echt brede maatschappelijk draagvlak gecreëerd? De haalbaarheid van de energietransitie zal uiterst moeilijk, zo niet onmogelijk worden als de burgers daar niet centraal bij staan en nadrukkelijk en vroegtijdig bij worden betrokken.  

TJEERD VAN WEERING 
ARJEN VOOGT 
DEIN VENEMA 
WIM SEPERS 
ROB RAVENSTEIJN 
WIM HERMANS 
CO KAMST 
Onafhankelijke Betrokken Burgers, Kolhorn

Noordhollands Dagblad