’Bij elke knal word je er weer aan herinnerd’

Hollands Kroon - Hippolytushoef - De daders zijn nog niet gepakt....... 


31-12-2019

Joodse familie Schmidt blikt terug op 2019

Nu met al die vuurwerkknallen, word je er ook steeds weer aan herinnerd”, zegt Gideon. Dan denkt hij weer even terug aan het moment dat er vuurwerk door de brievenbus werd gegooid. Een knal volgde, niet veel later een veel hardere dreun. Het raam bij zijn familie thuis, eruit geblazen met een explosief. 

Nare herinneringen komen terug, ook bij mooie dingen. „Die bloemen en kaarten van mensen die ons steunen. Aardig, maar je denkt er wel weer even aan.” 

Gideon (16) zit samen met zijn zussen Josselyne (26) en Avital (19), broer Salomon (21) en ouders Wouter en Odile Schmidt aan de keukentafel in hun huis in Hippolytushoef. Samen blikken ze terug op 2019: het jaar waarin ze hun verhaal vertelden na twintig jaar geteisterd te zijn door antisemitisme. 

Het is de laatste dag van Chanoeka. Een joods familiefeest, waarbij de herinwijding van de Tempel in Jeruzalem door de Makkabeeën na bezetting door de Syriërs wordt herinnerd. Acht dagen lang wordt er elke dag een kaars aangestoken en het behoud van de eigen, joodse identiteit gevierd. Toch is de familie - ook nu nog - tijdens zo’n feestperiode extra op zijn hoede. Ze hebben zelfs om extra beveiliging tijdens Chanoeka gevraagd. Josselyne: „Op zulke dagen verwacht je dat ze komen.” Vaak wordt het gezin juist dan lastiggevallen, zoals die keer tijdens Simchat Thora. Of toen met Pesach. En met Poerim. 

Mediastorm 

Dit jaar ging het verhaal van de familie Schmidt het hele land door. Nadat in oktober het raam eruit werd geblazen met een explosief, konden ze niet langer zwijgen. Ze besloten te vertellen wat ze de afgelopen jaren hadden doorstaan. Odile: „Je verhaal vertellen over hoe je al jaren aangevallen wordt, roept pijnlijke gevoelens op. Maar het moest.” 

Na de eerste interviews werd er geschokt en verontwaardigd gereageerd. Hoe heeft dit al zo lang door kunnen gaan? Binnen korte tijd stonden er verschillende journalisten op de stoep bij familie Schmidt en verschenen er nieuwsitems in onder andere deze krant, De Telegraaf, NOS, Powned, Trouw, RTL Nieuws, NRC, Jeugdjournaal. 

Hoe ze dat ervaren hebben? „Al die aandacht was eigenlijk raarder dan wat er gebeurde”, zegt Avital. Al die - op z’n zachtst gezegd - pesterijen, daar was ze inmiddels allang mee bekend. De familie wordt al twintig jaar geteisterd, de 19-jarige Avital weet dus niet anders. „Ik wist dat mijn vader hierover zou praten met de media, maar was alsnog overdonderd”, vertelt Josselyne. „De realisatie dat het gebeurde werd ineens heel erg groot, het was iets dat ik daarvoor onderdrukt had.” 

Vriend verloren 

Inwoners van Hippolytushoef en onbekenden uit het hele land betuigden hun steun. „Ook mijn vrienden op school steunden me”, vertelt Gideon. Een aantal vrienden wist al wel dat er iets speelde, maar sommige ook niet. „Het is niet iets dat tijdens een normaal gesprek ter sprake komt. Op school sprak ook iemand met wie ik niet omging me aan, hij vertelde dat hij ons verhaal had gehoord. Hij was heel oprecht, hij zei het niet op die manier waarbij iemand doet alsof.” 

Ging dat bij de anderen ook zo? Een stilte volgt. Dan begint Avital te praten. „Een vriend van mij mag niet meer langskomen, ik weet niet meer de precieze woorden waarom”, zegt ze. Snel heeft ze ze toch paraat. „Zijn vader had gezegd: zij hebben geen draagvlak, dat zie je aan hoe die vader er ook bij loopt’.” Wouter legt uit. „Wij zijn outcasts.” Avital: „Er was ook nog iets.” Ze kijkt haar vader vragend aan. Vertel maar, knikt hij. Ze pakt haar telefoon en laat een bericht zien waarin de vriend vertelt over het gesprek met zijn vader. ’Waar het op neerkwam was dat Hitler niet zo slecht was en etnische zuiverheid best een goed ding’, staat er op het scherm van Avitals telefoon. 

Camera’s 

Nadat de familie Schmidt in de media aan bod kwam, reageerden ook gemeente en politie. Na een gesprek met het gezin zijn er twee grote camerastellages in de tuin geplaatst. „Dat helpt wel iets, maar eigenlijk alleen er al iets gebeurd is”, vertelt Wouter. „Het is ook een inbreuk op ons leven. De camera is bijvoorbeeld ook gericht op ons badkamerraam, dus hebben we iets gekocht om daarvoor te zetten. Het is moeilijk om te zeggen, want het is hulp en klinkt misschien ondankbaar, maar het voelt niet fijn.” 

„Je voelt je ook bekeken”, vertelt Josselyne. Ze vertelt over hoe ze eigenlijk constant op haar hoede is. Al die steun door middel van bloemen en kaarten? Die had ze nooit verwacht. Door alles wat er is gebeurd heeft ze het gevoel gekregen dat bijna iedereen tegen haar is. Ze laat in het gesprek het woord paranoia vallen. Al is dat niet helemaal het juiste woord volgens Odile. „Paranoia is een irreële angst, maar dit is reëel.” 

De daders kunnen ver gaan, weten ze aan de eettafel. Josselyne: „Ze gaan elke keer een stap verder. Ik zou wel willen weten hoe het is om in een normale joodse gemeenschap te wonen.” De daders zijn nog niet gepakt. Wouter: „Maar er moeten mensen zijn die dit weten. De groepen hebben een wisselende samenstelling, zij moeten toch broers, zussen, vrienden, ouders hebben?” 

Behalve het plaatsen van de camera’s, lijkt de gemeente weinig te kunnen betekenen. „Wat ik niet snap is dat we achteraf bijna het verwijt krijgen dat we de laatste vijf jaar (aangiften van de jaren daarvoor kunnen niet worden ingezien, red.) relatief weinig aangifte hebben gedaan. En als iemand uit de raad vraagt hoe het kan dat hij na al die jaren hier niks van wist, denk ik: aan wie vraag je dit? Aan mij? Het liefste heb ik dat er altijd iemand bij ons huis staat. Al is het de vraag of ik dan anders slaap. Als de gemeente écht wat wil doen, koop ons dan uit.” 

Terugkijken 

Uiteindelijk werd 2019 het jaar waarin de familie Schmidt hun verhaal deed. Maar het werd niet het jaar waarin alles beter werd. 

„Voor mij was het een jaar van terugkijken op verlies. Op alles wat we hebben verloren”, vertelt moeder Odile. Wouter: „We hadden twintig jaar een leuk leven kunnen leiden. De kinderen hadden kunnen opgroeien in een omgeving die normaal was, maar ze groeiden op in een vijandige omgeving. Die tijd krijgen we nooit meer terug. Als ik nu op een knop kon drukken om terug in de tijd te gaan, was ik nooit van mijn levensdagen naar Hippolytushoef verhuisd. Ik kan mijn keuze nooit meer terugdraaien. Hoe vertel ik mijn kinderen waarom ik die keuze heb gemaakt? En ook al zien zij dat misschien niet als mijn fout, zo voelt het wel. En dat zie ik als mijn verlies. Het verlies van goed vaderschap.” 

Had hij niet eerder wat moeten zeggen? Behalve aangifte doen iemand laten weten wat er nu daadwerkelijk speelde? Die vragen spoken door zijn hoofd. „Misschien ook een fout. Maar het antwoord weet ik wel. Ik wilde er geen zaak van maken. Want dan zouden ze misschien terugkomen.”

Suzanne Rijnja

Noordhollands Dagblad