Wat denkt de Nederlandse bevolking over het klimaatbeleid?

De burger is niet geconsulteerd. In geen verkiezingsprogramma heeft het klimaat’dictaat’ gestaan.

11-11-2019

Een bijdrage van André Bijkerk.

Toen Mark Rutte besloot dat Nederland koploper ging worden in de lemmingrace naar de klimaatklif, had hij waarschijnlijk even vergeten dat je daar ook nog iets van een volk voor nodig hebt dat daaraan meedoet. Of misschien dacht hij wel dat dat vanzelfsprekend was, gezien het niet aflatende propagandabombardement van de media, dat de wereld op het punt stond om te worden geroosterd, dankzij de absolute consensus van elfduizend mensen en professor Mickey Mouse.

In ieder geval, het akkoord van Parijs moest worden uitgevoerd, en daarvoor kwam de klimaatwet. En aan de klimaattafels mocht men brainstormen hoe dat uit te voeren. Zo verscheen het klimaatplan waarna het toch eens tijd werd om het publiek daarin een beetje te betrekken. En daarom kwam er een publieksconsultatie waarvan wij hier hebben bericht.

Niet veel later hebben we hier nog eens nauwkeurig gekeken naar de vraagstelling en wat de juiste antwoorden zouden moeten zijn, waarbij de lezers werden aangemoedigd om ook hun visie te geven op het klimaatplan. Naarmate het aantal openbare reacties groeide, werd stilaan duidelijk dat Nederland in het algemeen misschien toch iets anders dacht dan voornoemde koploper als we reacties lezen als:

De burger is niet geconsulteerd. In geen verkiezingsprogramma heeft het klimaat’dictaat’ gestaan. Het klimaatbeleid is geen akkoord maar een dictaat, waar zeer deskundige partijen alsmede de burgers geen enkele inspraak hebben gehad. Puur dictatuur (233) … Het klimaatakkoord is geen akkoord van en voor burgers, maar een akkoord van en voor, met name, NGO’s en andere interessegroepen en activisten. Wetenschappelijk is het maar zeer de vraag in hoeverre dat broeikasgassen een nadelige invloed hebben (230)… De wijze waarop jullie politiek bedrijven is bedroevend en bewijst dat jullie incapabel zijn om dit land te leiden.(242)… Stop met belastinggeld te verspillen aan deze waanideeën, want ‘jullie’ willen telkens meer van onze inkomsten gebruiken (lees: belastingen verhogen) om uiteindelijk te concluderen dat het niet werkt.(245).

Noot: Het nummer tussen haakjes is het volgnummer waarin de reacties chronologisch online staan in het rapport, dat later zal volgen.

Dit wakkerde onze nieuwsgierigheid aan. Stel nu dat deze volksraadpleging een referendum zou zijn voor de klimaatwet, zou ze dan zijn aangenomen? Wat is het draagvlak voor de wet?

Om dat te onderzoeken, is een megaklus, zo’n 1600 reacties die moesten worden nagelezen, om een indruk op te doen van het standpunt van betrokkenen. Daarom hebben we een oproep geplaatst voor wat teamwerk, waarop Guus, Alex, Marius, Jeroen, Anton, Jan, Cornelia, Kees, Paul en Max bereid waren om een deel van de klus op zich te nemen. Hiervoor onze grote dank. Inmiddels mag ik onofficieel de uitslag van dit imaginaire referending verklappen, waarbij we de verschillende standpunten nader uitdiepen in verschillende groepen.

Groep 1 (34,2%) weet dat er helemaal niets mis is met het klimaat en dat het niet valt te sturen En zelfs als dat wel zo zou zijn, dan zou de invloed van Nederland of zelfs van de gehele wereld daarop marginaal zijn.

Groep 2 (42,1%) sluit niet uit dat er wat met het klimaat mis zou kunnen zijn, maar oordeelt dat de voorgestelde maatregelen tot desastreuze resultaten zullen leiden en dat ze in geen enkele verhouding staan tot het het beoogde effect.

Groep 3 (6,3%) is niet goed in te schatten. Enerzijds wijzen ze het klimaatplan niet expliciet af, maar anderzijds duiden ze op substantiële problemen van de beoogde maatregelen.

Groep 4 (9,8%) steunt het klimaatplan, zij het veelal met de nodige reserves.

Groep 5 (7,3%) steunt het klimaatplan enthousiast en zonder enige reserve. Integendeel, voor een aantal had de klimaatwet nog verder mogen gaan.

Groep 6 (0,3%) Een zestal respondenten gaat nog verder en verlangen dat er kordaat corrigerend zou worden opgetreden tegen iedereen die meent dat er geen klimaatprobleem zou zijn.

Met andere woorden driekwart van de respondenten wijst het klimaatplan af. Dat geldt ook voor de doorsnee van de ingenieurs en overige academici, waarvan men een meer gewogen oordeel mag verwachten dan van de doorsnee Henken en Ingrids. Alleen degenen die in hun reactie aangeven namens een organisatie spreken (7,3%), zijn in kleine meerderheid voor. Maar ja dat zijn groepen, hè.

De grootste problemen die men onderkent, zijn de ondemocratische procedure, het volk is niet gehoord en daarnaast dwangmatig van het gas af, in regelrechte tegenspraak met aan het gas gaan in andere Europese landen – veelal met subsidie. Ook heeft men veelal geen goed woord over voor hernieuwbare energie in al zijn vormen. Die discussies worden hier natuurlijk ook dagelijks gevoerd. Tenslotte pleit ca. 50% ongevraagd maar fervent om de heksenjacht tegen kernenergie te beëindigen en weer te investeren in deze energiebron.

Driekwart wil niet aan het klimaatplan. Nu kan men aanvoeren dat dit niet de doorsnee is van de Nederlandse bevolking. Degenen die hebben gereageerd, deden dat omdat ze hun mening wilde geven en daar hebben ze zichzelf op uitgeselecteerd. Om een wat objectiever beeld te krijgen van de doorsnee van het publiek hebben we de opinie-peiling waarin we ook een duidelijke verdeeldheid zien waarbij ongeveer de helft de klimaatwet steunt en de andere helft toch reserves uit. Maar in een dergelijke reeks van getallen komen de emoties niet aan de orde die bij de overheidsconsultatie van het klimaatplan zijn geuit. Ook blijkt een meerderheid voor nieuwe kerncentrales te zijn.

Hoe nu verder. Het complete rapport (ca 60 pagina’s) verschijnt in druk, uitgegeven door de Groene Rekenkamer en zal officieel worden aangeboden aan de overheid en parlement, waarna het ook online verschijnt. Wie daarin bijlage B doorbladert, begrijpt dat een kwestie van tijd is voordat de gele hesjes het binnenhof overspoelen.