Er is geen enkele reden bouwprojecten te verbieden als die slechts leiden tot een klein beetje extra stikstof. De stikstofcrisis was daarnaast „niet nodig” geweest als Nederland de moeite had genomen een ecologische onderbouwing te geven voor het toestaan van dergelijke projecten.
Dat stelt Chris Backes, hoogleraar omgevingsrecht aan de Universiteit Utrecht. Backes is specialist Europees natuurbeschermingsrecht en schreef onlangs een advies over de introductie van een ‘drempelwaarde’ voor activiteiten in de omgeving van beschermde natuurgebieden. Wie met de uitstoot van stikstof onder zo’n drempelwaarde blijft, kan zonder zware vergunning aan de slag, aldus het advies, geschreven in opdracht van werkgeversorganisatie VNO-NCW.
Is Nederland te streng?
„Er wordt nu gesteld dat er nergens meer stikstof bij mag komen, tot voor een natuurgebied de zogenaamde kritische depositiewaarde is bereikt. Dat is onzin. Als je dat wil bereiken, zou je bij wijze van spreken alle inwoners van Brabant gedurende dertig jaar moeten laten vertrekken, zodat er geen enkele activiteit is. Zelfs na die dertig jaar zou er in Brabant mogelijk nog te veel stikstof in sommige natuurgebieden belanden, alleen al door wat uit het buitenland en andere delen van Nederland komt. Er wordt niet realistisch gedacht.”
Hebben we dan niet de grens bereikt van wat de natuur aankan?
„Er is schade toegebracht aan de Europees beschermde natuurgebieden. Dat moet ophouden en de hoeveelheid depositie moet definitief aanzienlijk omlaag. Maar je hoeft bij die bestaande schade niet alle nieuwe schade op te tellen. Als er in een natuurgebied tweeduizend mol stikstof zit, dan is de vraag of de twee mol extra een verschil maakt, niet of tweeduizendtwee mol schadelijk is. Ecologen moeten beoordelen of de hogere belasting een aanzienlijk extra schadelijk effect heeft, vergeleken met de situatie zonder al die bouwprojecten.”
Dit zijn de Europese regels?
„In de Europese Habitatrichtlijn, artikel 6 lid 3, staat dat je verplicht bent een passende beoordeling te maken van activiteiten in een natuurgebied als die leiden tot significante schade. Het moet dus gaan om significante extra schade aan een natuurgebied. Je hoeft echt niet elke minimale extra belasting te verbieden.”
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2019/11/data51864064-46a3af.jpg)
Maar de Nederlandse natuurgebieden zijn er toch slecht aan toe?
„Dat is iets anders. De Habitatrichtlijn bepaalt dat een lidstaat moet zorgen dat de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in de speciale beschermingszones niet verslechtert en uiteindelijk goed wordt. Je moet dus tegelijk wél een pakket maatregelen treffen dat zorgt voor een duidelijke verlaging van de stikstofbelasting, en zorgt dat de kwaliteit van de natuur bijvoorbeeld met 30 of 40 procent in 2030 of 2040 zal zijn verbeterd.”
De stikstofcrisis was niet nodig?
„Rechters hebben de introductie van de drempelwaarde voor kleinere activiteiten steeds afgewezen, omdat deze ecologisch niet goed was onderbouwd. Het ligt voor de hand dat de Raad van State het Programma Aanpak Stikstof heeft afgewezen, omdat activiteiten werden vergund terwijl er van natuurherstel nog geen sprake was. Alles hangt af van zo’n ecologische onderbouwing! Als Nederland dat november vorig jaar had ingezien, dan was deze crisis zeker vermijdbaar geweest.”
En de huidige maatregelen?
„Die zijn bedoeld voor de korte termijn. Nederland leeft in angst. Iedereen zit klem. Niemand wil weer door de rechter worden teruggefloten. Maar het kabinet heeft voor de lange termijn de Raad van State advies gevraagd over zo’n nationale drempelwaarde. Nu is het wachten daarop.”
Andere landen hebben wel zo’n drempel.
„Verschillende landen zoals België en Duitsland hebben een nationale drempel. In Duitsland is die zelfs torenhoog. De Duitse rechter stelt aan de drempel overigens inmiddels wel de voorwaarde dat de stikstofbelasting in totaal wordt teruggebracht.”
Is dit de reden dat die landen niet lijden aan een stikstofcrisis?
„Zo is het.”
U schrijft dit advies in opdracht van de werkgevers. Die hebben hier belang bij. Bent u onafhankelijk?
„We hebben het in volledige onafhankelijkheid geschreven. Er is niets in veranderd. We hadden hetzelfde geschreven als het ministerie ons dit had gevraagd.”
- Arjen Schreuder NRC
0 reacties :
Een reactie posten