Het zijn nog denkrichtingen en zoekgebieden, maar de kaarten liegen niet: grootschalige opwekking van zonne-energie en windenergie is beperkt mogelijk in de regio Eemland.
En dus kan de provincie de blik laten vallen op de weinige plekken waar het wel kan. Langs de Wakkerendijk in Eemnes bijvoorbeeld. Of langs de A1 bij Baarn en in de polder bij Soest. Windturbines van 80 meter hoog, daar praten we over. Er is haast bij en in de gemeenteraden groeit de onrust.
De fracties van GroenLinks en ChristenUnie in de zes Eemlandse gemeenten die samen een energieplan moeten opstellen maken zich grote zorgen. Vooral omdat ze nauwelijks zicht hebben op wat er gebeurt achter de schermen. Ze willen in alle raden een motie indienen waarin ze een grotere rol voor de lokale politiek opeisen. Heidi van Otten (GroenLinks Baarn): ,,Wij willen als gemeenteraden meepraten. In juni moeten we een eerste energiebod uitbrengen, en dat komt dan in mei in de gemeenteraad. We zijn bang dat we dan alleen nog bij het kruisje kunnen tekenen. En dat het Rijk straks beslist over onze regio, zonder dat we er inbreng in hebben gehad.’’
De vrees van Van Otten en haar collega-raadsleden is niet ongegrond. Achter de schermen wordt hard gewerkt aan een energieplan, zowel in de regio als in de provincie . Provinciale Staten onderschreven deze week de doelen van het klimaatakkoord, en buigen zich dezer dagen over de nieuwe Omgevingswet, die volgend jaar 26 andere wetten op het gebied van ruimtelijke ordening vervangt. Daarin ook het hoofdstuk duurzame energieopwekking. Duidelijk is al wel dat er niet genoeg ruimte in Utrecht is voor alle zonnevelden die nodig zijn om de provincie energieneutraal te maken. Voor windmolens zijn al wel kaders getrokken: boeren mogen een windmolen tot 20 meter hoogte op hun erf plaatsen, molens tussen de 20 en 60 meter hoog mogen niet, en waar grootschalige opwekking wel kan, moeten turbines een capaciteit hebben van minimaal drie megawatt per molen bij een ashoogte van minstens 60 meter. Waarbij aangetekend dat turbines met die capaciteit doorgaans een ashoogte hebben van zeker 80 meter. En er moet ook draagvlak zijn bij de bevolking.
Kansenkaarten
Vraag is natuurlijk waar dat allemaal moet komen te staan. Het is aan de gemeenten om in een gezamenlijke Regionale Energie Strategie (RES) bij de provincie aan te geven hoe zij duurzame energie willen gaan opwekken (zie kader). De provincie hanteert kaarten waarop ingetekend is wat waar eventueel kan. Kansenkaarten heten ze. Kijkend naar de zes gemeenten in de regio Amersfoort is er weinig ruimte voor het opwekken van duurzame energie. Zo zijn een groot deel van de Eempolders en de polder ten oosten van Baarn weidevogelgebied. Met restricties dus. Maar niet de hele polder, zo blijkt uit de kaarten die hierbij gevoegd zijn. Voor grootschalige zonnevelden is een groot deel van het grondgebied van Eemnes wel degelijk geschikt, net als een groot stuk van de polder tussen Baarn, Soest en Amersfoort en de polder ten oosten van Bunschoten-Spakenburg.
De kansen voor zonnevelden: groen kan, oranje eventueel.
© provincie Utrecht
Interessant is de kansenkaart voor windenergie: heel veel rode gebieden waar het nu niet mag, en slechts enkele groene vlekken waar grootschalige opwekking mogelijk is. En dat zal hard aankomen: ten oosten van de Wakkerendijk in Eemnes en ten noorden van de A1 bij Baarn bijvoorbeeld, het liefst in cluster- of lijnopstelling. Ook aan weerszijden van de spoorlijn Amersfoort Baarn ter hoogte van Soest is plaats voor grote turbines. Net als in heidegebieden ten zuiden van Soest.
Windenergie in de groene gebieden, in Eemnes bijvoorbeeld.
© Provincie Utrecht
Energiemix
De RES-regio Amersfoort heeft berekend hoeveel energie er nodig is in 2050, gebaseerd op de cijfers van nu, uitgaande van een afname van de vraag met 42 procent. Wat er dan nog nodig is, moet met een mix van verschillende bronnen gewonnen worden. Een energiemix, die in deze regio bestaat uit ruim een miljoen zonnepanelen op daken, biomassa, biogas en waterstof, geothermie (aardwarmte), wijk- of stadsverwarming en warmtepompen in woningen. Daarmee zou ongeveer de helft van de benodigde energie gewonnen kunnen worden. De andere helft moet van zonnevelden en windturbines komen. En dus zullen de gemeenten in het RES gebied Regio Amersfoort het eens moeten worden waar de benodigde 300 windturbines en de 1247 hectare zonnevelden komen. En dat belooft wat, wetende dat er draagvlak moet zijn bij de bevolking. Alleen al het burgerinitiatief enkele jaren geleden om op het Amersfoortse industrieterrein langs de Eem drie 5 MW windturbines te bouwen stuitte op grote verontrusting in de gemeente Soest.
Schrikbeeld: megaturbines langs de A1 bij Baarn, zoals hier langs de A4 bij Zoeterwoude.
© Foto Hielco Kuipers
Nimby
In alle discussies doemt het nimby-aspect op: windturbines en zonnevelden prima, maar niet bij ons. Eemnes zet inmiddels alle kaarten op diepe geothermie en als dat echt niet kan, dan eventueel zonnevelden zo ver mogelijk weg, verstopt achter de A27 en A1. Soest hoopt het met zonnepanelen op daken grotendeels te redden, maar die zijn al ingecalculeerd in de energiemix die de regio voorstelt. Ook Soest zal zon en wind moeten slikken. Het buitengebied langs de Eem is heilig en Soest zal zich met hand en tand verzetten tegen het plaatsen van windturbines daar. En in Baarn en Eemnes steigeren ze al als er wordt voorgesteld een reclamemast van nog geen dertig meter te plaatsen langs de A1. Laat staan aan de overkant van de snelweg in de polder een rij windturbines met een vermogen van 3 megawatt en een ashoogte van al gauw 80 meter met een tiphoogte van 125 meter.
Duizelingwekkende cijfers en er staat druk op: over een half jaar al moeten de zes Eemlandse gemeenten bij de provincie een eerste energiebod op tafel leggen en uiterlijk maart 2021 een definitief bod voor de energietransitie. Niets is nog zeker, uiteindelijk bepaalt het Rijk welke opdracht elk van de dertig RES-regio’s in het land krijgen. Gezien de urgentie van het probleem, zou dat best eens een harde boodschap kunnen zijn voor de gemeenten in het Eemland.
Noordhollands Dagblad
0 reacties :
Een reactie posten