Aanpassing rekenrente goed, maar wel met zorgvuldigheid

Belangrijker natuurlijk is het signaal dat Teulings afgeeft: de rekenrente moet worden aangepast. 
11-10-2019

Coen Teulings schrijft in het artikel ‘Pensioenfondsen moeten sowieso risicodragend beleggen, dus andere rekenrente ligt voor de hand’ dat de rekenrente waarmee pensioenfondsen hun verplichtingen contant maken ‘aan gort’ gaat.

Hij presenteert een argument dat ik niet eerder zag. Het totale pensioenvermogen is vier keer zo groot als de Nederlandse overheidsschuld. Dus kan slechts een kwart van het pensioengeld risicoloos belegd worden, betoogt hij. Als je gedwongen bent risico te nemen, moet je daarmee ook mogen rekenen bij je verplichtingen, is zijn redenering. Dat lijkt me een beperkte definitie van risicoloos beleggen. ‘Ik pleit al jaren voor aanpassing van de rekenrente en werd dan weggezet als onverstandig en ‘tegen jongeren’’ Ik geef direct toe dat we in het verleden wel eens slechte ervaringen met onze oosterburen hebben opgedaan, maar ik zou een belegging in Duits staatspapier toch niet zien als veel risicovoller dan een in Nederlands staatspapier.

Belangrijker natuurlijk is het signaal dat Teulings afgeeft: de rekenrente moet worden aangepast. Is het toeval dat ABP-voorzitter Corien Wortmann twee weken geleden iets vergelijkbaars zei in de Telegraaf?

Er dreigen kortingen bij enkele grote fondsen. En dat terwijl het fondsvermogen ongekend groot is, de details van het gesloten pensioenakkoord nog moeten worden uitgewerkt en, als klap op de vuurpijl, algemene verkiezingen nog maar anderhalf jaar weg zijn. Welke politieke partij wil onder de huidige omstandigheden het verwijt riskeren verantwoordelijk te zijn voor forse en grootschalige pensioenkortingen?

Ik pleit al jaren voor aanpassing van de rekenrente en werd dan weggezet als onverstandig en ‘tegen jongeren’. Nu lijkt een beweging op gang te komen die zal leiden tot aanpassing. Als dat gebeurt, ben ik de eerste om toch een waarschuwend vingertje op te steken. We moeten ons niet arm rekenen, zoals we al jaren doen, maar we moeten ons ook niet rijk rekenen. Als je bij de rekenrente uitgaat van verwachte rendementen moet je de buffervereisten baseren op de risicograad van de investeringsstrategie van een fonds. Ook moet je prudent zijn bij de te gebruiken verwachte beleggingsrendementen. Op voorspraak van de zogeheten commissie parameters zijn de maximale rendementen waarmee fondsen mogen rekenen onlangs verlaagd. Dat is terecht, maar misschien was de commissie nog wel te optimistisch.

 Han de Jong is hoofdeconoom bij ABN Amro Bank. Opinie | Han de Jong is hoofdeconoom bij ABN Amro.

FD