De Koning & Co – een stel apart

Wat ze waarschijnlijk in ‘Leiden’ beiden hebben gemist is een beetje kritische natuurwetenschappelijke bijscholing. 

26-9-2019

Een bijdrage van Arthur Rörsch.

Iedereen in Leiden kent het wel, het uitzendbureau De Koning, waarvan algemeen bekend is dat de ‘baas’ bij voorkeur zich zelf uitzendt.

Hij houdt nu eenmaal van reizen, handwuivend met een glimlach op zijn gezicht. En dan Rutten van de oude jenever. Staat niet bekend als zelf groot gebruiker, kwam zelden in café Barrera, maar wel om zijn schaterlach.

Wat hebben de twee verder gemeen? In ieder geval dat ze beiden in Leiden geschiedenis hebben gestudeerd.

Ze zijn niet in Leiden blijven hangen maar Hagenaar gebleven. Daar hebben ze elkaar gevonden want ze hebben samen een ‘adviesbureau’ opgericht over het merkwaardige onderwerp ‘dreigende klimaatverandering’. Ze trekken daarmee zelfs de hele wereld rond en houden daar afzonderlijk of gezamenlijk voordrachten over. In september nog, bij de VN. Boekten succes volgens de media,. Maar ik vroeg me af, was de geschiedenisstudie wel aan hen besteed? Iedereen weet toch? Klimaatverandering is van alle tijden, nietwaar?

Trofim Lysenko.

Wat ze waarschijnlijk in ‘Leiden’ beiden hebben gemist is een beetje kritische natuurwetenschappelijke bijscholing. Wikipedia meldt dat Rutten als student bijzondere belangstelling had voor de geschiedenis van de Sovjet-Unie. Daarvan zou hij toch hebben kunnen opsteken dat er zo iets als politiek gedreven natuurwetenschap bestaat. Die ernstig misleidend kan zijn.

De affaire Lysenko is zelfs een schoolvoorbeeld op wereldschaal geworden van een bizarre ontwikkeling in de wetenschap. Het ging om de verkondiging van een bioloog die de Darwinistische opvatting over evolutie ontkende en meende de ‘natuur’ naar zijn hand te kunnen zetten.

Men hoeft niet eens zo sterk natuurwetenschappelijk geschoold te zijn om in de hedendaags opgewekte angst voor klimaatverandering een parallel met de Lysenko-affaire te herkennen. Dat is de ontkenning dat er ook zo iets bestaat als een natuurlijke evolutie van ons aardse klimaat. De geologen onder ons kunnen dit uitvoerig toelichten en ook dat de gang van die evolutie niet zomaar even kan worden bijgestuurd door menselijk ingrijpen.

Waar gaat het nu ten principale om in de door het bureau De Koning & Co wijd verspreide ‘advies’ waarin vele geleerden een Lysenko-achtige benadering zien. Het zit in de naam al min of meer opgesloten. De Co kan in meervoud worden gelezen als CO2. In meervoud omdat er nogal wat wetenschappers zijn die de adviezen van het bureau ondersteunen.

Het is meer dan een woordspeling. CO2 is ook een van nature in onze atmosfeer in kleine concentratie voorkomend gas waardoor alle biologische processen op onze planeet mogelijk zijn geworden. Zonder CO2 zou er geen leven mogelijk zijn en ook geen spontane biologische evolutie. Op het eerste gezicht zou men dus, intuïtief, kunnen veronderstellen dat toename van CO2 in de atmosfeer, veroorzaakt door toenemend verstoken van fossiele brandstof, het tegendeel van ongunstig zou zijn.

Omstreeks 1965 bracht echter een werkgroep van de World Meteorological Organisation (WMO) een bijwerking van CO2 toename onder de aandacht. Het zou de temperatuur op aarde doen stijgen met ernstige gevolgen voor bijvoorbeeld de zeespiegel. Dit nieuwe inzicht, op grond van de fysische eigenschappen van CO2 verdiende ongetwijfeld de aandacht.

Frits Böttcher.

Ze kreeg het ook. Tot omstreeks 1995 ernstige twijfel in wetenschappelijke kring begon te rijzen over de interpretatie van de waarnemingen die op een buitensporige klimaatverandering zouden wijzen. Onze landgenoot, de Leidse prof. Frits Böttcher, fysisch procestechnoloog, behoorde tot één van de eersten die daarop wees.

Hij was voorzitter van onze nationale wetenschappelijke adviesraad RAWB. Hij bracht een twintigtal klimaatonderzoekers bijeen in twee conferenties ‘Global warming; the continuing debate’ die zijn wetenschappelijk inzicht ondersteunden. Maar veel weerklank kreeg hij niet in de kring van die wetenschappers die we heden ten dage zien in de mainstream klimatologie, die de nadruk blijft leggen op het gevaar van toenemende hoeveelheid CO2 in de atmosfeer.

Op grond van mijn eigen studies sinds 2002 van de processen die zich in onze atmosfeer afspelen kom ik tot de conclusie dat een dreigende klimaatverandering door CO2 toename tenminste overtrokken is. Voor een nadere hedendaagse technische toelichting op wat er verkeerd zou zijn aan de hedendaagse interpretatie van waarnemingen kan ik volstaan met verwijzing naar de analyse van twee collega’s. LePair en De Lange: “Falsifying the CO2 hypothesis in climatology”.

Wat mij als wetenschapper, opgevoed in een klassieke kritische benadering van de interpretatie van waarnemingen, het meest verontrust is het onbegrip van De Koning & CO2 voor de basis van de grondslag van onze westerse wetenschapsbeoefening: De Socratische twijfel. Terwijl zij historici zijn.