HEERHUGOWAARD -Een scheur in de dijk hier, en een scheur in een dijk daar.
Dijkendeskundige Theo Reuzenaar haalt zijn schouders op. Die scheurtjes zijn niet zo’n punt. ,,Elke dijk is lek.’’
Reuzenaar, adviseur waterveiligheid, legt samen met Els van Bon, manager afdeling waterveiligheid van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, uit waarom de drukte rondom de droogte vorig jaar onterecht bleek.
Door de scheurtjes komt er water in de dijk, zegt Reuzenaar uit de Beemster. ,,Dat is niet erg. Een dijk moet nat zijn, het is pas problematisch als een dijk droog wordt. Als hij uitdroogt, krimpt hij en ontstaan er scheuren. Met vocht herstelt het. Bij droogte is het oppassen voor leidingen die onder de dijken lopen. Het is oppassen dat die niet gaan lekken.’’
Ze blijven scheuren in de gaten houden, benadrukt hij. Ze mogen niet te diep worden. Wat te diep is, is zelfs voor hem ongrijpbaar. ,,Ik had een scheur gevonden van vijf centimeter breed en een halve meter diep. Dat heb ik gemonitord, maar er was nog lang geen sprake van gevaar.’’
Draaiboek
De dijkeninspecteurs werken met een droogtedraaiboek. Bij een groot neerslagtekort wordt dat erbij gepakt. Vanaf april wordt de stand op nul gezet. Vanaf dat moment wordt er gemeten ten opzichte van de gemiddelde neerslag.
Er is zo’n 1900 kilometer dijk te beheren. Zestig kilometer daarvan is als droogtegevoelig aangemerkt, daar kunnen twee redenen voor zijn. De eerste is dat er een veenlaag onder zit, die is kwetsbaar. De andere is de geschiedenis. Als er ooit een scheur in heeft gezeten, wordt een dijk bestempeld als kwetsbaar.
Tot vorig jaar werd van de beheerfase opgeschaald naar de alertfase bij een tekort van 250 millimeter neerslag. Dat gebeurt nu pas bij 275mm. ,,De beheerfase hebben we opgerekt.’’ De stand staat nu op 123 mm. ,,We hadden in juni neerslag.’’
Vorig jaar was een legertje van zeventig inspecteurs constant in de weer met de alertfase. Ze werkten met een tropenrooster van vijf uur tot elf uur ’s ochtends om te voorkomen dat ze in snijdende hitte over de dijken moesten lopen. Al porrend in de dijken zochten ze naar gaten.
Er kwam toen 365 meldingen binnen over scheuren in de dijken. Niet veel, volgens de dijkenman. ,,Ik schrok daar niet van.’’ Hij benadrukt dat ze vooral willen dat er meldingen gedaan worden, ook al willen ze de angel uit de droogtepaniek halen. ,,Mensen zien veel. We willen het heel graag weten als ze iets zien.’’
Zwemmers in het wild. De zonnige kant van de warmte.
Watersystemen
Op het gebied van watersystemen is de Noord-Hollandse situatie gunstig. Het oosten van het land had en heeft het zwaarder bij droog weer, zegt de Alkmaarse Els van Bon van de afdeling waterveiligheid.
Het grote ’geheim’ van Noord-Holland is het IJssel- en Markermeer. Als een grote regenton loopt die vol met water vanaf de Rijn. ,,Neerslag is vaak dominant, maar in Noord-Holland niet. Bergsneeuw rolt vanaf de bergen naar de Rijn. Uiteindelijk putten de waterschappen van Groningen, Friesland en Drenthe daar uit. De Rijn loopt niet zomaar leeg. Zelfs bij extreme droogte is het water snel op peil.’’
Het Hoogheemraadschap had wel te maken met slootjes die droog sloegen. ,,Daar sturen wij in. We lieten kwelwater in om dat te voorkomen.’’
Opvallend vorig jaar was het hoge zoutgehalte in de Markermeer. Een gevolg van al dat ’sturen van water’. ,,Dat hebben we nooit gehad. Dat was een indirecte consequentie van het doorspoelen van het meer, dan komt er zout mee.’’
Dat is door Rijkswaterstaat opgelost met onder meer een betonnen drempel bij Den Oever om zout mee op te vangen.
Het Hoogheemraadschap heeft ervan geleerd. ,,We hebben beter leren doseren en we kunnen nu beter voorspellen. Bijkomend voordeel is dat je minder water verspilt.’’ Er wordt bijvoorbeeld zo veel mogelijk gedoseerd tijdens regenval. Dat verdunt de hoeveelheid zout.
Agrariërs
Vooral agrariërs ervaren de droogte als een probleem. Van Bon nuanceert het met een economische benadering. ,,De omzet van de boeren in Noord-Holland was alsnog goed. Het gaat om vraag en aanbod. Het gras in het oosten was nog slechter. Er is geprofiteerd van leed elders.’’
Een bijkomend probleem is veevoeding. Er moet wel voldoende gras zijn voor de dieren. Ook dat is in het oosten een groter probleem, omdat daar ook sproeiverboden golden. Dat zal niet zo snel in Noord-Holland het geval zijn. Van Bon wijst opnieuw naar de watertoevoer vanuit de Rijn.
Cocktail
Als Alkmaarse is er voor Van Bon nog wel een aandachtspunt. Ze is bang voor een giftige cocktail in de singel van het Bolwerk, waar nu recreanten graag een frisse duik nemen. ,,De watertemperatuur stijgt. Het komt met 23 graden Celsius vanaf de Rijn binnen. Als de watertemperatuur hier stijgt leidt dat tot blauwalg en botulisme. Tel daar nog een plensbui en rioolafval bovenop en het resultaat is e-coli bacteriën.’’ Dat vinden de darmen niet prettig.
Tegelijkertijd haalt ze de schouders op. Ze vindt het duiken in de singel eigenlijk juist wel charmant.
Lees ook: Hoogheemraadschap: ’Geen paniek bij droogte’, waterbeheerder schaalt nu juist later op naar alarmfase
Noordhollands Dagblad
Noordhollands Dagblad
0 reacties :
Een reactie posten