Twee informateurs aan de slag voor coalitievorming Noord-Holland: ’Veel verschillen te overbruggen’

Haarlem - Het samen koffie drinken en elkaar diep in de ogen kijken van Zita Pels (GroenLinks) en Cees Loggen (VVD) heeft er woensdagmiddag toe geleid dat ze er vertrouwen in hebben met elkaar het gesprek aan te gaan over de te vormen coalitie in Noord-Holland.

Peter Schat 3-4-2019

Naast Groen-Links informateur Tweede Kamerlid Laura Bromet, die dinsdag is aangesteld, brengt VVD oud-gedeputeerde Cornelis Mooij in stelling. Beiden gaan samen de komende anderhalve week alle partijen langs op verkennende missie. ,,Gezamenlijk, inderdaad, geen parallelle processen’’, zegt Pels.

Het werd een ’diepgaand en prettig’ gesprek met Loggen, zei zij. ,,We weten van elkaar wat de verschillen zijn, want we zijn elkaar in debatten tegengekomen. Inhoudelijk moeten we op veel punten van ver komen. De informateurs hebben de opdracht met de VVD te praten over te overbruggen verschillen. Vervolgens mag iedere partij haar visie geven op waar zij naartoe willen met de provincie. Ook Forum. Hun conclusie dat er geen meerderheidscoalitie met hun standpunten te vormen is laten we bij hen. Maar dat gaan we niet opnieuw onderzoeken.’’

Achterkamertjes

Loggen, die ook graag met Forum-fractieleider Johan Dessing koffie had willen drinken is door hem afgewezen. ,,Ik laat even het proces z’n gang gaan. Dat kopje koffie gaat er zeker komen, maar ik ga nu niet vast met Cees Loggen in de achterkamertjes. GroenLinks is nu aan zet en ik zit in de wachtkamer’’, liet Dessing weten. Loggen is perplex: ,,Nu word ik weer in achterkamertjes geduwd. Wat mij betreft hadden we in het openbaar koffie gedronken. Op het Rembrandtplein. Dit is het meest vreemde proces wat ik in 22 jaar heb meegemaakt. Ongekend dat een partij met zo’n verkiezingswinst als Forum het initiatief uit handen geeft aan de nummer 2. Nu hebben we met GroenLinks koffie gedronken en dat heeft ons het vertrouwen gegeven het gesprek aan te gaan over de mogelijkheden.’’

Laura Bromet is Tweede Kamerlid voor GroenLinks en voormalig wethouder en raadslid uit de gemeente Waterland. Cornelis Mooij is voormalig gedeputeerde van Noord-Holland, voormalig wethouder van Haarlem en voormalig waarnemend burgemeester van Waterland en Uithoorn.

Hieronder de tekst van de brief van Zita Pels en Cees Loggen die woensdagavond naar de 55 leden van Provinciale Staten is gegaan:

Geachte leden,

Graag informeren wij u dat wij vanavond hebben besloten twee informateurs aan te wijzen. Gisteravond maakte GroenLinks al bekend mevrouw Laura Bromet aan te stellen aan informateur. Daarna heeft GroenLinks de VVD uitgenodigd ook een informateur te leveren om te onderzoeken of de verschillen tussen beide partijen overbrugbaar zijn.

GroenLinks en de VVD hebben elkaar vanavond uitgebreid gesproken overde recente ontwikkelingen. De VVD heeft daarin laten weten dat zij die uitnodiging aanneemt; de partij stelt de heer Cornelis Mooij aan als informateur.

Mevrouw Bromet is Tweede Kamerlid voor GroenLinks en voormalig wethouder en raadslid uit de gemeente Waterland. De heer Mooij is voormalig gedeputeerde van de provincie Noord-Holland, wethouder van de gemeente Haarlem en waarnemend burgemeester van de gemeenten Waterland en Uithoorn.

In deze brief willen wij u graag schetsen welke uitdagingen wij zien en u informeren over het beoogde proces en de opdracht die wij aan de informateurs hebben gegeven.

Inleiding

Noord-Holland staat de komende jaren voor grote uitdagingen waarvan de aanpak een breed draagvlak verdient en waarbij polarisatie moet worden voorkomen. In het duidingsdebat van afgelopen donderdag riepen meerdere partijen op om te komen tot een coalitie die kan rekenen op een robuuste meerderheid in de Staten. Gehoord deze oproep wordt eerst samenwerking tussen GroenLinks en de VVD verkend. GroenLinks en de VVD geven de informateurs de opdracht om gezamenlijk te onderzoeken of de inhoudelijke verschillen overbrugbaar zijn. Op die basis zullen de informateurs verkennen met welke partijen een meerderheidscoalitie kan worden gevormd.

Factoren die van belang zijn voor het informatieproces

Met twaalf partijen waaronder twee nieuwkomers tellen de Staten meer en gemiddeld kleinere fracties dan de afgelopen periode. Hierdoor zullen er tenminste vier partijen nodig zijn voor een nieuw college en mogelijk zelfs meer. GroenLinks en de VVD willen toewerken naar een meer open politiek met een breed draagvlak in de Staten en daarmee onder de Noord-Hollanders. De relatie tussen coalitie en oppositie behoeft aandacht.

Eerste stappen in het proces naar een nieuw provinciebestuur en opdracht voor de informateurs

We streven naar een proces dat zowel zorgvuldig als transparant is. Een open proces waarin alle politieke partijen die in de Staten vertegenwoordigd zijn, hun inbreng geven op zowel de inhoud als op het proces.

De eerste fase van het informatieproces bestaat uit de volgende stappen:

Informatiefase: een brede verkenning door informateurs met partijvertegenwoordiging

Openbare dialoog naar aanleiding van conclusies en het advies van de informateurs

De opdracht aan de informateurs is om de brede verkenning op zich te nemen en hun conclusies met een advies te rapporteren. De twee stappen worden hieronder toegelicht.

Stap 1. Informatiefase: een brede verkenning door informateurs met partijvertegenwoordiging

Het doel van deze stap is om een brede verkenning uit te voeren onder alle politieke partijen die in de Staten vertegenwoordigd zijn, naar de mogelijkheden voor een nieuw college, op basis van zowel inhoud, onderlinge relaties als proces.

Hierdoor krijgen de Staten een beeld wat partijen bindt en waar een gemeenschappelijke basis ligt, maar ook waar spanning zit. Dit geldt zowel voor de opgaven waar de provincie voor staat, de manier waarop de provincie daar invulling aan kan geven, maar ook voor de onderlinge relatie en wijze van samenwerken binnen een nieuw college en tussen het college en de Staten.

De opbrengst bestaat uit een openbare rapportage van de informateurs met bevindingen, conclusies en een advies voor het vervolg. De doorlooptijd van deze stap is afhankelijk van de snelheid waarmee afspraken kunnen worden ingepland en partijen duidelijkheid kunnen verschaffen op de door de informateurs te stellen vragen. Een vlotte oplevering vereist daarom een gezamenlijke inspanning van alle partijen. We streven er naar dat de informateurs binnen enkele weken hun eindrapport opleveren.

De aanpak voor deze fase is als volgt. De informateurs bespreken met maximaal twee vertegenwoordigers per partij de volgende onderwerpen:

Inhoud

[ "De belangrijkste opgaven voor de provincie Noord-Holland voor de periode 2019-2023. Het overdrachtsdocument kan hierbij als inspiratie dienen.", "Belangrijkste onderwerpen of plannen die partijen in het coalitieakkoord terug zouden willen zien, om invulling te geven aan deze opgaven.", "Vraagstukken die voor partijen zo zwaarwegend zijn dat ze als breekpunt worden benoemd.", "Relatie en collegesamenstelling" ] [ "Zijn partijen bereid om deel te nemen aan het nieuwe college?", "Met welke andere partijen zien zij samenwerking in een coalitie", "zitten en met wie minder of niet en waarom (niet)?", "Wat zijn de voorkeuren van partijen voor de samenstelling van het college en waarom?", "Welke meningsverschillen uit het verleden of onderlinge argwaan kunnen in de weg zitten?" ]

Proces

[ "Welke ideee¨n en wensen hebben partijen voor de volgende stappen in het proces om tot een nieuw college te komen?", "Welke ideee¨n leven er voor de samenwerking tussen coalitiepartijen en oppositiepartijen tijdens de onderhandelingen en ook daarna? En voor eventuele democratische vernieuwing?", "De partijen zijn voornemens het maatschappelijk middenveld uit te nodigen in het formatieproces. Wie zouden partijen graag betrokken of geconsulteerd willen zien in de onderhandelingsfase en op welke wijze?", "Overige" ]

Welke andere aandachtspunten of suggesties willen partijen meegeven?

Van de gesprekken worden verslagen gemaakt die ter goedkeuring worden voorgelegd aan de deelnemers van het gesprek.

Op basis van de gesprekken stellen de informateurs een rapportage op waaruit naar voren komt wat de verschillende partijen op bovenstaande onderwerpen hebben aangegeven. De rapportage dient inzichtelijk te maken over welke onderwerpen er overeenstemming is en waar de belangrijkste verschillen liggen tussen welke partijen. Op basis hiervan dienen de informateurs in de rapportage een advies te geven over het vervolg van het proces.

Indien de informateurs voor de rapportage en het advies nadere informatie nodig hebben, kunnen zij deze uiteraard inwinnen. Omwille van de transparantie dient dit dan in de rapportage te worden vermeld, inclusief hoe deze eventuele aanvullende informatie is verkregen.

Stap 2. Openbare dialoog n.a.v. conclusie en advies van de informateurs

Het doel van deze stap is om inzicht te geven aan alle fracties en aan de kiezer over de conclusies van de eerste fase van de informatie en daarmee de voortgang, richting en vervolgstappen in het proces. Dit sluit aan bij de wens voor een transparant proces waarin de betrokkenen verantwoording afleggen over hun keuzes.

De aanpak van deze stap is als volgt. De informateurs presenteren hun bevindingen en advies in een openbare vergadering met vertegenwoordigers van alle fracties. De fracties krijgen voorafgaand aan de dialoog de rapportage toegestuurd met voldoende gelegenheid om deze te bestuderen. Tijdens de vergadering worden de conclusies, de opties en het advies voor de volgende fase besproken.

Wij hopen u met deze brief en onze schets voor het beoogde informatieproces voldoende te hebben gei¨nformeerd.

Namens GroenLinks Zita Pels

Namens de VVD Cees Loggen

Noordhollands Dagblad