De leveringszekerheid van wind is verre van constant en die van zon nog minder.
Een gastbijdrage van Co Wilders.
Al meer dan 40 jaar is ondergetekende actief en betrokken bij duurzame ontwikkelingen. Vele klimaattoppen later met fantastische ambities en doelstellingen mogen we stellen dat er tot op heden nauwelijks iets is bereikt.
Ondanks alle goede bedoelingen zijn we landelijk en op wereldniveau meer stroom, gas, steenkool, kerosine etc. gaan verbruiken, ook de CO2 uitstoot is nu weer met 2,7 % toegenomen. Het is ons niet gelukt en het gaat ons voorlopig ook niet lukken.
Dit wisten de meesten van u al dus moet ons geweten gesust worden. We zijn nu in Nederland in recordtempo windmolen en zonneparken uit de grond aan het stampen en we moeten ontgassen. Ook allemaal weer met de beste bedoelingen. Maar tegelijkertijd gaat ons landschap naar de Filistijnen. We zullen wederom de nieuwe doelstellingen van de zoveelste klimaattop in Polen niet kunnen waarmaken. Niet alleen de politiek, maar ook vele burgers vinden dat we offers moeten brengen dus gang is alles. Ook dit begrijpen we wel want we willen allemaal een veilig Groningen en geen stijgende zeespiegel maar we moeten er voor waken de verkeerde en onzinnige offers te brengen en daar zijn we nu mee bezig.
Foto: HP De Tijd.
Vaak zijn cijfers ontnuchterend en verkeerd gebruikte terminologie kan ook onze ogen doen openen. Windmolenparken en zonneparken, de suggestie die bij het woord park wordt gewekt is dat we iets moois aan het aanleggen zijn. De betekenis van een park volgens Wikipedia en van Dale is een groen gebied met recreatieve functie. Het tegengestelde blijkt nu het geval. En dat hebben velen van u al moeten constateren gezien de hoeveelheid verschenen krantenartikelen/Ze zijn domweg niet mooi laat staan dat je er gaat recreëren. Laten we het beestje dus bij de naam noemen. De zogenaamde parken zijn energiecentrales en feitelijk industriële complexen. Zonneparken zijn glasvelden.
Nu wat cijfers (bron CBS)
Nederland heeft in 2017 totaal aan energie 3150 Peta Joule verbruikt, industrie, woningen, midden en kleinbedrijf, vliegverkeer en wegverkeer, glastuinbouw etc. Woningen gebruikten 400 Peta Joule dat is dus 12 % van het totaalverbruik. 1,85 % van dit totaal werd opgewekt met zonne-energie en 5,91 % met windenergie op land. Een totaal van 7,76 %. Stel dat we op land willen doorpakken naar 20 % dan is ons landschap totaal verziekt. Ik stel voor dat we op land nu al stoppen en wel op basis van het volgende rekensommetje.
De 3150 Peta Joules omgerekend komen we op 875.000.000 Megawattuur of te wel 875.000.000.000 kWh (kiloWattuur) een voor u herkenbare rekeneenheid. 1 Hectare zonnepark levert gemiddeld op jaarbasis 600.000 kWh. Wat levert deze hectare dan op wanneer je deze afzet tegen onze totale energiebehoefte? In procenten is deze hectare goed voor 0,000069 %. Oei! Dat is weinig, dat is een spettertje op een gloeiende plaat. 1000 Hectare oftewel een strook grond van 20 kilometer bij 500 meter is goed voor 0,069 % een druppeltje op dezelfde plaat. Het is dus je reinste flauwekul om hier agrarische gronden voor op te offeren.
Alleen deze percentages al zouden voldoende moeten zijn om iedereen met beide benen op de grond te doen landen.
Voorstander of tegenstander.
Ben ik dan tegen wind- en zonne-energie? Nee in het geheel niet. Je moet en kan op zee met wind super Mega klappers maken, in de Sahara is ook nog wel wat ruimte het rendement van zonnepanelen is daar trouwens c.a. 2,5 keer beter, het kabeltje er naar toe is wel een dingetje.
Alle nieuwe daken en bestaande daken vol leggen met zonnepanelen moet je ook doen. Bedrijfshallen en bijv. de wettelijk verplichte vervanging van asbestdaken zijn goed voor vele 10.000den hectares. Verplichtingen of goede regelgeving ontbreken jammer genoeg, zo besluit maar een fractie van de eigenaren van asbestdaken ondanks de beschikbare subsidies zonnepanelen aan te schaffen.
Vergelijking op basis van emotie
Heel erg flauw word ik ook van het vergelijken van de opbrengst van parken met “goed voor zoveel huishoudens”. Dit geeft u als eigenaar van een huishouden toch een goed gevoel of niet? Wanneer alle 7 miljoen huishoudens in Nederland goed zijn voor maar 12 % van het totale energieverbruik dan moet een wind of zonne-park toch worden vergeleken met de bijdrage die het levert aan deze 100 %. We kunnen bijvoorbeeld de opbrengst van parken ook vergelijken met “goed voor zoveel vliegtuig bewegingen” of “het industriegebied van Shell Pernis ”, waarom doen we dat niet?
Ontspringt deze 88% dan de dans terwijl de politiek zich veel beter op die 88 % kan richten? Nieuwe huishoudens en kleinere bedrijven (de zgn. kleinverbruikers) mogen niet meer aan het gas maar een grootverbruiker mag nog gewoon aan het gas of moet op termijn overschakelen naar geïmporteerd gas. De netbeheerder heeft een leveringsplicht aan grootverbruikers (de Gaswet). Voor nieuwe industriegebieden zou dus hetzelfde moeten gelden als voor woningbouw. Lokale overheden moeten zelf dus geen gasnetwerk meer laten aanleggen. Wanneer deze overheden deze gasnetwerken niet aanbieden moeten netbeheerders en bedrijven dit zelf gaan oplossen. Nijverheid (de industrie) is goed voor 1134 Peta Joule (energetisch en niet energetisch).
De nabije toekomst.
Dat nu sinds 4 dec. 9 grootverbruikers over 4 jaar van het Groninger gas af moeten klinkt hoopvol. Deze 9 zijn samen goed voor 3 miljard kubieke meter aardgas omgerekend (1 m3 aardgas = 9,77 kWh) is dit 29.310.000.000 kWh oftewel 48.850 hectare zonnepark oftewel 488,5 vierkante kilometer. Ik ken geen techneut die dit op korte termijn duurzaam gaat oplossen dit wordt gewoon importgas, maar goed … ook ik kan me vergissen.
Even terug naar het in mijn ogen al niet eerlijke vergelijk met de huishoudens en parken zelfs het vergelijk klopt over niet al te lange tijd niet meer. U moet van het gas af dat is jaarlijks minimaal 3000 kWh extra voor verwarming en heet water. U moet elektrisch gaan rijden, dat is gemiddeld nog eens 3300 kWh extra. Met het uw gemiddelde jaarverbruik van nu 3000 kWh gaan we dus richting 10.000 kWh dat is alweer even slikken en schrikken.
Per jaar moeten er 75.000 huizen bijgebouwd worden en nog veel belangrijker we moeten economisch blijven groeien anders schijnt het niet goed te gaan met Nederland dus ook niet met u. 2 % Economische groei op jaarbasis is toch wel het minste, u mag zelf uitrekenen hoeveel Peta Joules hiervoor nodig zijn. Per saldo gaan we dus enorm veel stroom meer verbruiken in plaats van minder. Met het aanleggen van zonneparken en windparken op land kunnen we zelfs deze groeiende vraag niet bijhouden. Het is dweilen met de kraan open.
De beslissers
Plattelandsgemeenten buitelen nu over elkaar heen om als eerste energieneutraal te worden. U als gemeente dient per vandaag met bovenstaand voorbeeld uw lat mimimaal 3 x hoger te leggen. Ik hoop voor u niet dat de gemeente Amsterdam bij u aanklopt of u een extra inspanning wilt plegen omdat daar geen ruimte is.
We hebben nog een aantal nieuwe toverformules bedacht om direct belanghebbenden en/of bezwaarmakers over de streep te trekken wanneer er een nieuw zonnepark of windpark wordt gelanceerd. Participeren, postcoderoosjes en de dorpshuizen krijgen vaak ook nog wat geld. Het dorp Oudeschild in Groningen krijgt nu zelfs 2 dorpsmolens van de investerende boeren goed voor 1000 euries per inwoner.
Geld verricht dus weer wonderen, ik zou zeggen trap er niet in en laat u niet omkopen of koop u zelf niet om. De goedbedoelde energiecoöperaties schieten namelijk als paddenstoelen uit de grond.
Als niet direct belanghebbende en dat zijn de meesten van u (nog wel) heb je het nakijken, de enigen die dit hebben begrepen zijn de kieviet en grutto die zijn hem al gevlogen. Waarschijnlijk telt voor u het landschap als niet direct belanghebbende even zwaar als voor een direct belanghebbende maar daar hebben het Rijk, Provinciale staten en veel gemeentes maling aan. Zelfs deze overheden buitelen bij hun planvorming al over elkaar heen. Je bezwaren en ingediende zienswijzen als niet direct belanghebbende tegen plannen worden domweg niet ontvankelijk verklaard.
Een onhaalbare doelstelling
Energieneutraal is trouwens ook zo’n prachtig woord. Mijn huis is al 10 jaar gasloos en praktisch energieneutraal heel leuk voor de portemonnee, ik kan niet anders zeggen, tot 2020 dan wordt de salderingsregeling versoberd. Maar de enige werkelijke echte bijdrage is wanneer we energieonafhankelijk zouden zijn. De leveringszekerheid van wind is verre van constant en die van zon nog minder. In de winter leveren mijn zonnecollectoren en zonnepanelen nog maar 10 % op van wat ze in de zomer leveren en juist dan heb ik de kWh ’s het hardst nodig.
Waar haal ik die kWh’s vandaan wanneer het ook nog eens niet waait? Met de energietransitie in aantocht hebben we steeds meer kWh ’s nodig, ziet u de bui al hangen? Opslag en buffering van energie in accu’s van elektrische auto’s, vergeet het maar! In de winter is die accu na 3 dagen leeg. Het bezoekje op nieuwsjaardag aan je familie kan je dus ook wel vergeten en wie laadt uw accu trouwens weer op?
Er zijn op dit moment nog geen goede oplossingen voorhanden voor energie-opslag. Ook al zouden die er komen dan moet je de kWh’s nog steeds eerst maken en daarna omzetten in bijvoorbeeld waterstofgas.
Nog wat cijfers
Nog een pijndossier met de nodige Peta Joules. De meeste van u vliegen wel eens, ik ook, we zijn schijnbaar zelf niet in staat om ons gedrag te veranderen. U hoeft zich echter niet schuldig te voelen want onze overheid, die we trouwens zelf hebben gekozen, wil juist dat we meer gaan vliegen. Lelystad Airport en nu weer de gecontroleerde groei van Schiphol (tot nu was deze dus schijnbaar ongecontroleerd). De staat, eigenaar van Schiphol en Lelystad, en feitelijk de politiek hadden in 1995 al bezworen dat 44 miljoen passagiers het absolute maximum is, we zitten nu al op 68 miljoen. In 1994 had ondergetekende via Milieudefensie bomen gekocht in het Bulderbos om de vijfde baan tegen te houden, heel naïef blijkt later.
Belevingsvluchten, ik word kotsmisselijk van het woord alleen al maar goed we hollen weer braaf naar buiten. We vliegen nu met circa 1,2 miljard mensen over deze aardkloot. De wereldbevolking is 7,5 miljard groot. We gunnen de overige miljarden natuurlijk dezelfde welvaart als wij die hebben. Deze overige 6 miljard willen ook graag een weekendje naar Amsterdam of New York. We gaan inderdaad nog wat beleven vooral in de wetenschap dat de wereldbevolking nog met miljarden gaat toenemen.
De CO2 uitstoot van het vliegverkeer (6,5 % van het totaal) wordt niet meegerekend in de doelstellingen om de uitstoot omlaag te brengen, begrijpt u het nog …? De politiek wil dus tegelijkertijd de uitstoot vermeerderen en verminderen, dit tart elke logica.
Symboolpolitiek
Sinds kort zijn halogeenlampen verboden gloeilampen waren dat al en straks gaan de plastic wattenstaafjes er ook aan. Met 646.000 start en landingen in 2017 was het vliegverkeer goed voor 165 Peta Joule. Deze 165 PJ zijn enkel de vliegtuigen die hier worden vol- of bijgetankt. Ergens anders hebben ze natuurlijk ook al getankt je moet de benodigde Peta Joules eigenlijk nog verdubbelen. 330 Peta Joule is een reëler uitgangspunt en bijna evenveel als al onze huishoudens. Je kan dus sneller acteren en besparen door geen enkele luchthaven verder uit te breiden of te laten groeien. Wanneer ze niet mogen landen kunnen ze ook niet opstijgen, nu zijn we eindelijk goed bezig.
Ik kan nog tientallen voorbeelden met cijfers en berekeningen geven. Doe ik niet. Maar eentje wil ik u er niet onthouden. Een gemiddelde Boeing 747 volgetankt neemt 200.000 liter kerosine mee. Dit komt overeen met 190.000 kg. 1 kg kerosine levert 46 Mega Joule. 190.000 kg is dan 8.747.000 Mega Joule. 3,6 Mega Joule is 1 kWh. Per vlucht is dit 2.427.777 kWh. Per dag vertrekken en landen er ongeveer 100 Jumbo’s en/of vergelijkbare vliegtuigen van Schiphol. Dit betekent 242.777.700 kWh per dag. Per huishouden (7 miljoen) is dit 34,68 kWh per dag oftewel 34.680 Wattuur. Elk huishouden in Nederland kan met deze 34.680 Wh elke dag weer 36 lampen van 40 Watt dag en nacht laten branden. Voor 1 vlucht van een Jumbo moet een zonnepark van 4 hectare 1 jaar lang kWh’s produceren. Voor alle Jumbo vluchten hebben we 146.000 hectares nodig.
De juiste ….. keuzes
We weten nu dat de burgers in 2019 enkele tientjes meer voor energie gaan betalen. Met de energietransitie in het vooruitzicht moeten er nog heel veel moeilijke beslissingen genomen worden, laten we hopen de goede.
Co Wilders, Oppenhuizen , oud ondernemer in zonne-energie (1993-2012), met voortschrijdend inzicht.
Een verkorte versie van deze bijdrage werd eerder in het Dagblad van het Noorden geplaatst.
0 reacties :
Een reactie posten