Redding van de es dichtbij dankzij een gezonde boom

Door heel Nederland verdwijnen de essen in rap tempo. 


lvy Grootendorst 9-8-2018

Leiden en omgeving - In de Duivenvoordse- en Veenzijdse polder tussen Wassenaar en Voorschoten zijn gistermiddag éénjarige twijgen gewonnen van een gezonde es. Deze gezonde es is een zeldzaamheid en vormt wellicht de redding van de essenpopulatie.

In heel Nederland verdwijnen op dit moment veel essen door de essentaksterfte. Dit is een agressieve schimmelziektewaar de bomen niet van kunnen herstellen.

Volgens Jenny van Leeuwen, boswachter van de Duivenvoordse- en Veenzijdse polder, is de gezonde es in de polder daarom geweldig nieuws. ,,De es vertoont geen verschijnselen van de essentak sterfte, hoewel in dit gebied veel bomen zijn aangetast of doodgegaan", vertelt ze. ,Tien twijgen van deze es worden door de Wageningen Universiteit naar een kwekerij in Echteld gebracht en daar
geoculeerd." Oculeren is een vermeerderingsmethode waarbij een knop van een tak onder de bast van een onderstam wordt geplaatst. Na een jaar loopt, als het goed is, de knop uit en groeit uit tot een twee meter hoog boompje. Deze wordt door de Wageningen Universiteit besmet om te toetsen in hoeverre deze boom resistent is tegen de schimmel. Ook komen deze bomen in twee proefvelden te staan zodat ze behouden blijven en gebruikt kunnen worden voor vervolgonderzoek.

Staatsbosbeheer beheert ruim 4600 hectare aan essenbos in Nederland. Hiervan is al 80 procent aangetast door de schimmelziekte, die zich door de lucht verspreidt. De ziekte begint nadat er sporen van een vals essenvlieskelkje (Hymenoscyphus fraxineus) op het blad terecht zijn gekomen. Snel daarna treedt er verwelking op van het blad. Vervolgens komt de schimmel terecht in de twijg en dit is te herkennen aan een donkere verkleuring van de bast. Jonge takken sterven hierdoor snel af en  in oude takken treden verwondingen op. "Het is enorm zonde", aldus van Leeuwen. ,,Door heel Nederland verdwijnen de essen in rap tempo. Ze moeten bijvoorbeeld langs de paden worden weggehaald, want de kans dat de bomen omvallen of grote takken afbreken is groot."

Volgens hem is 90 procent van alle essen in Nederland binnen afzienbare  tijd dood. ,,Dus het is super belangrijk dat we het genetische materiaal veiligstellen''

Gezonde essen kunnen worden doorgegeven via de website www.essentaksterfte.nu. In totaal hoopt de Wageningen Universiteit eind dit jaar 200 exemplaren opgespoord te hebben.

De essentaksterfte valt niet te genezen. "We doen met Staatsbosbeheer en de Universiteit Wageningen hard ons best om de es te behouden. In de toekomst hopen we weer nieuwe essen te kunnen planten."

Noordhollands Dagblad