Een gastbijdrage van Jos de Laat (fysicus).
Nederland wil VanGasLos, zo lijkt het. Het is raadselachtig waar dit vandaan komt, en vooral, wat nou het probleem is waar VanGasLos de oplossing voor zou zijn, schrijft fysicus Jos de Laat.
In de internationale energiewereld is de trend om van kolen over te gaan op gas. Redenen zijn dat gas schoner is dan kolen, en dat gas onomkeerbaar gekoppeld is aan het toenemende aandeel van duurzame energie. Daarnaast is er de revolutionaire groei van schaliegas en wordt er serieus gekeken of methaanhydraten in de oceanen gewonnen kunnen worden, net als de vergassing van kolen.
Ook vanuit duurzame hoek is er grote interesse in groen gas als energiedrager. Zon en wind zijn immers sterk variabel, en gas is, afgezien van waterkracht, momenteel de enige energiedrager die in staat is de grote variaties in zonne– en windenergie op te vangen. Gas is daarmee locked-in, onvermijdelijk dus, bij een overgang van fossiel naar duurzaam.
Achter de noodzaak voor gas als opvang van zon en wind zit bovendien een dieperliggend fenomeen: de noodzaak om energie op te kunnen slaan. Denk aan biobrandstoffen (hout), kolen, olie, gas, moderne waterkracht en zelfs kernenergie. Deze energiedragers bieden de mogelijkheid om de energie te produceren en consumeren daar waar nodig.
Zon en wind bieden die mogelijkheid niet. Omdat de vraag en het aanbod van energie nooit overeenkomen, is opslag van energie ook in een duurzaam scenario noodzakelijk. Dat kan fysisch (water, zwaartekracht), of chemisch (groen gas, batterijen).
Hoewel batterijen nog wel eens gepromoot worden als de oplossing om variabiliteit op te vangen, is de praktische grootschalige toepassing ervan beperkt. De grote variaties in zon en wind vragen om een hoeveelheid opgeslagen energie ter grootte van maanden aan energievraag. Batterijen kunnen een dergelijke hoeveelheid energie simpelweg niet opslaan: te weinig capaciteit en te duur.
Alle toekomstscenario’s voor een transitie naar grotendeels duurzame energievoorziening leunen dan ook op enige vorm van groen gas (biogas, methaan, methanol, waterstof): dat is momenteel de enige betrouwbare energiedrager die in staat is om voor maanden aan energie te leveren.
Waarom Nederland af ‘moet’ van gas als energiedrager is daarom raadselachtig. Het lijkt erop dat de unieke Nederlandse situatie gekoppeld is aan het klimaatvraagstuk, en mogelijk aan geopolitiek (afhankelijkheid van Russisch gas). Daarmee heeft de discussie een sterke emotionele component gekregen, wat een eigen emotionele maar ook irrationele dynamiek met zich meebrengt. Rationele argumenten en kennis over fysica en chemie delven daarbij het onderspit: de irrationaliteit van de emotie.
Want er zijn fundamentele verschillen tussen Gronings gas, Russisch gas, fossiel gas en (groen) gas als energiedrager. De Nederlandse ontwikkelingen zijn bovendien niet in lijn met de internationale trend, waar gas juist als cruciale energiedrager wordt gezien. Het zou de discussie goed doen de vraag te stellen of VanGasLos wel het juiste antwoord op de juiste vraag is.
Aldus Jos de Laat (fysicus).
Bron hier.