Sinds de Parijse klimaattop (2015) leeft de gedachte dat CO2 in de bodem kan worden vastgelegd via akkerbouw.
3-3-2018
'Koolstofboeren' zou een belangrijke bijdrage moeten leveren in de strijd tegen klimaatverandering. Die gedachte moet volgens Britse onderzoekers als onterechte hoop worden getypeerd. Ze noemen het idee zelfs "misleidend".
Engelse deskundigen analyseerden de gegevens van bodemexperimenten om te kunnen vaststellen hoe groot het potentieel van koolstof in de bodem stoppen via planten in de praktijk is. Ze bekeken het gedrag van proefakkers waarvan de meetwaarden over meer dan honderdvijftig jaar systematisch werden bijgehouden. Ze constateren dat het weinig waarschijnlijk is dat de akkerbouw een bijdrage van betekenis kan leveren aan het wegvangen van CO2.
Dat zeggen onderzoekers van Rothamsted Research, een internationaal gerespecteerd Brits instituut voor landbouwkundig bodemonderzoek. Hun bevindingen werden gisteren gepubliceerd in Global Change Biology.
Het idee om gewassen te gebruiken om meer aan de atmosfeer toegevoegde koolstof door energiegebruik via organisch materiaal in de bodem vast te leggen, werd door Frankrijk gelanceerd tijdens COP21, de 21e jaarlijkse klimaatconferentie in 2015 in Parijs.
Het doel was om de koolstofvastlegging in organische stof in de bodem te verhogen met "vier delen per 1000" (4P1000) per jaar gedurende 20 jaar. "Het initiatief werd over het algemeen toegejuicht als prijzenswaardig", zegt David Powlson, bodemspecialist bij Rothamsted. "Elke bijdrage aan de beperking van de klimaatverandering moet worden toegejuicht en, misschien nog wel belangrijker, elke toename van organische koolstof in de bodem zal de kwaliteit en het functioneren van de bodem verbeteren", zegt hij verder. Veel landen gaan er echter inmiddels vanuit dat de bodem een wapen is in de strijd tegen klimaatopwarming. Dat lijkt niet zo verstandig.
Er was van meet af aan kritiek te horen. Het promillage ('4P1000') werd als onrealistisch hoog gezien. Bovendien treedt na verloop van tijd verzadiging in de bodem op zodat het vastleggend potentieel niet constant blijft, maar uitgeput raakt.
De Rothamsted-wetenschappers gebruikten gegevens van 16 experimenten op drie verschillende bodemtypes. Dat leverde hen ruim 110 behandelingsvergelijkingen op. Hun resultaten laten zien dat de '4 per 1000'-toename van koolstof in de bodem wel kan worden bereikt, maar meteen voor ongewenste nieuwe vraagstukken zorgt.
Jaarlijkse toepassing van dierlijke mest kan flink wat koolstof in de bodem brengen. Daar is echter zoveel mest voor nodig dat milieuvervuiling optreedt in combinatie met ernstige nitraatvervuiling van het grondwater.
Aantasting voedselzekerheid en andere samenstelling voedselpakket
Het uit gebruik nemen van landbouwgrond leidt zeer zeker tot opslag, maar tast ook de wereldwijde voedselzekerheid aan. Wie die strategie volgt, moet immers zoveel areaal opgeven dat misoogsten nagenoeg per definitie honger zullen betekenen.
Continue akkerbouw vervangen door langdurige vruchtwisseling van gewassen, afgewisseld met weidegebruik van de akkers leidt tot een aanzienlijke toename van het koolstofgehalte in de bodem. Dat lukt echter alleen als de akkers iedere 5 tot 6 jaar tenminste 3 jaar als grasland worden gebruikt. In zulke gevallen is vegetarisme geen optie meer omdat alleen grazers zulk landgebruik nuttig kunnen maken. Tevens loopt de productie van plantaardig product met de helft terug.
Hoewel een dergelijk systeem milieuvoordelen kan opleveren, vinden de meeste boeren dat het onder de huidige omstandigheden onrendabel is, zeggen de Rothamsted-onderzoekers. Om op koolstofvastlegging gebaseerde landbouwsystemen vorm te geven, zijn beleidsbeslissingen nodig die nieuwe subsidies en landbouwsteun vrij moeten maken. Wie er eenmaal aan begint, moet zich realiseren dat een dergelijk beleid het totale voedselpakket anders van samenstelling zal laten zijn en vermoedelijk het volume reduceert.
Nederland gelooft er wel in
De auteurs van de Rothamsted-studie concluderen dat het 4P1000-initiatief geen wezenlijke bijdrage aan de beperking van klimaatverandering kan leveren. Ze noemen het idee "onrealistisch en potentieel misleidend."
In Nederland wordt koolstofboeren nog wel serieus genomen. Eerder deze week bracht de Volkskrant een artikel over 'koolstofboer' Raymond Niesten. Hij maakt deel uit van een netwerk van 75 boeren die met de steun van wetenschappelijke instituten denken dat ze wel koolstof via organisch materiaal in bodem kunnen vastleggen. Er blijken zelfs al beleidsdoelstellingen te worden geformuleerd. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) becijferde dat de landbouwsector in 2030 jaarlijks 4,5 procent van de afvang van aan de atmosfeer toegevoegde CO2 zou kunnen realiseren.
0 reacties :
Een reactie posten