GroenLinks en D66 in Hollands Kroon zakken door het ijs

Toen LADA met het voorstel kwam om Hollands Kroon op de kaart te zetten als een echt vernieuwende gemeente in Nederland, tot nu toe was het voornamelijk windowdressing wat we zagen en hoorden, bleek een meerderheid in de raad deze weg niet te willen. Het raadgevend referendum komt er niet.


Gepubliceerd: 10-05-2017

Je zou van progressieve partijen een positieve houding verwachten voor deze vernieuwing van de lokale democratie. Maar die houding was er niet. Neem GroenLinks. Stemde tegen. De centrale vraagstelling voor GroenLinks was: willen wij dat inwoners gaan meebepalen op welke wijze en met welke inhoud het beleid van de gemeente Hollands Kroon tot stand komt? Willen wij toe naar een meer participerende democratie, in aanvulling op een vertegenwoordigende democratie? En is het referendum daar dan wel een geschikt middel voor? Ja, natuurlijk is dit een geschikt middel.

Maar nee, GroenLinks haalt het Oekraïne-referendum er bij om te vinden dat het referendum in Hollands Kroon er maar niet moet komen. Dat een referendum een keer niet de schoonheidsprijs verdient maakt niet dat het fenomeen referendum niet deugt. Hier wordt een oneigenlijk argument gebruikt om het eigen gelijk te halen.

De tegenstanders van een referendum zeggen vaak dat burgers niet in staat zijn belangen af te wegen. En dit zouden politici wel kunnen? Politici beslissen langs de lijn van hun politieke voorkeuren en maken zo hun eigen afweging. Nederlandse kiezers doen niet anders. Ze zijn in het algemeen goed opgeleid en goed in staat over zaken van groot belang een verantwoorde keuze te maken.

Het is koud watervrees dat GroenLinks heeft. Meer is het niet. Anders had de partij toch tenminste kunnen besluiten voor een proef. Referenda-land bij uitstek Zwitserland laat zien dat referenda het land niet in een diep democratische crisis hebben gestort terwijl de volksraadplegingen in dit land ook nog eens bindend zijn. Ook GroenLinks is bang dat sommige onderwerpen te gecompliceerd zijn voor het kiesvolk om er een ja of nee tegen te kunnen zeggen. En dit probleem bestaat dan niet in Zwitserland? Ik zou zeggen: ga eens je licht opsteken in dit Alpenland.

Voor het voorstel van LADA was slechts steun van Progressief Hollands Kroon en Onafhankelijk Hollands Kroon. Alle andere partijen stemden tegen het voorstel waardoor Hollands Kroon geen raadgevend referendum krijgt. D66 stemde ook tegen; de partij die volksraadplegingen hoog in het vaandel heeft staan. Koos daarmee tegen modernisering van de lokale democratie: meer zeggenschap aan de burgers. Partijen als GroenLinks en D66 die te boek staan als progressieve partijen zakken door het ijs: zo vooruitstrevend zijn ze niet. Uiteindelijk kiezen ze voor hun eigen hachie.

De lokale politiek is bang voor machtsverlies aan de kiezers. Het is prima dat burgers mogen meepraten met en meedoen aan ‘leuke dingen voor de mensen’ maar meebeslissen is een brug te ver en haalt de representatieve democratie onderuit, is de bange gedachte. Onzin natuurlijk. Referenda moet je zien als een aanvulling op en niet als een vervanging van de representatieve democratie. Democratie betekent dat het volk het voor het zeggen heeft: heerschappij van het volk. Dit wordt door onze plucheplakkers nog weleens vergeten helaas en houden zo de kloof tussen politiek en de kiezer onverantwoord groot. Het is nog steeds wij tegenover zij.

Eugeen Hoekstra

Schagen FM