Burger aan zet in Hollands Kroon

Bewoners die zelf een speeltuin inrichten en het gemeentelijk groen vervangen zonder dat daar een gemeenteraad of wethouder aan te pas komt: het kan met steun van Hollands Kroon. ‘Het gaat ons om het creëren van saamhorigheid in de buurt.’

De speeltuin aan de Dokter Hoogkamerlaan in het Noord-Hollandse Middenmeer is er een als vele andere met een klimrek, een glijbaan, een schommel en de onvermijdelijke wipkip. Vooral die wipkip was het die Sabine van Biljouw deed verzuchten: verdienen de kinderen uit de buurt niet wat originelers? ‘Als mijn kinderen hier gaan spelen, zijn ze altijd binnen vijf minuten weer terug’, vertelt Van Biljouw (34) – moeder van vier – bij de speeltuin in het dorp in de Wieringermeer.

Paar duizend euro
Samen met drie andere moeders uit de buurt stapte Van Biljouw naar de gemeente Hollands Kroon. ‘We hebben bij het eerste gesprek hoog ingezet, omdat we dachten dat toch niet alles kon. Maar van de gemeente mocht alles.’ Dus komt er nu op de groene weide in Middenmeer een speeltuin van 60.000 euro. Waar nu nog een stapel zand ligt, roetsjen straks kinderen van een kabelbaan. 

Het geld voor de nieuwe speeltuin is bij lange na niet alleen afkomstig van de gemeente. Die betaalt één toestel, een paar picknicktafels en wat andere kleine aanpassingen. De rest van het geld hebben de omwonenden zelf bij elkaar gekregen, met onder meer crowdfunding, het verkopen van oliebollen en het veilen van producten van de plaatselijke middenstand, zoals een barbecue. ‘We hebben nog maar een paar duizend euro nodig’, zegt Van Biljouw trots. Nog voor de zomer moet de nieuwe speeltuin klaar zijn.

Kernbeheer
Een paar kilometer verderop in Wieringerwerf is op de Strekel en Zicht het gemeentelijk groen voor de deuren van de woningen vervangen – op initiatief van inwoners en op kosten van Hollands Kroon. ‘Dit is een goed voorbeeld van samenwerken met de gemeente’, zegt een man voor zijn woning. Als tegenprestatie wordt wel van inwoners verwacht dat ze zelf het onderhoud verzorgen. ‘Deze meneer gaat op verjaardagen vertellen dat het mogelijk is om de beplanting bij je in de buurt te laten vervangen door de gemeente. Daarmee gaat het als een lopend vuurtje door de gemeenschap’, zegt Nanneke Barends. Zij is samen met vijf teamleden verantwoordelijk voor het ‘kernbeheer’ bij de fusiegemeente in de kop van Noord-Holland.

De speeltuin in Middenmeer en de vervanging van het gemeentelijk groen in Wieringerwerf zijn twee voorbeelden van de inmiddels 120 ‘kernbeheerprojecten’ in Hollands Kroon. Op jaarbasis heeft het team zo’n 180.000 euro te besteden aan projecten in de openbare ruimte, zonder dat daar een wethouder of de gemeenteraad aan te pas komt. Het team moet de uitgaven wel verantwoorden aan de directie. 

Draagvlak
De belangrijkste eisen bij een aanvraag zijn ‘draagvlak’ in de buurt en dat mensen zelf voor het onderhoud zorgen. Kernbeheerder René Duistermaat moet regelmatig uitleggen dat het gemeentelijk beleid géén bezuiniging is. ‘Het vervangen van al dat groen kost ons juist heel veel geld. Het gaat ons om het creëren van saamhorigheid in de buurt.’ Die saamhorigheid ontstaat als buurtbewoners samen de verantwoordelijkheid voor een speeltuin of parkje op zich nemen, zo is de gedachte.

Hollands Kroon gelooft erg in het stimuleren van eigen initiatief van inwoners. Met het ‘kernbeheer’ wil de gemeente mensen de kans geven om ‘zelf invloed op de openbare ruimte uit te oefenen’. De directie van Hollands Kroon is ervan overtuigd dat de positie van de politiek ten opzichte van de samenleving ‘fundamenteel’ gaat veranderen. In de filosofie van de directieleden wordt er meer op hoofdlijnen bestuurd en krijgen inwoners, bedrijven en instellingen meer zeggenschap. ‘Als je ergens zelf een besluit over neemt, voel je je betrokken en wordt het je eigen kindje’, zegt gemeentesecretaris Arthur Cremers. ‘Door mensen meer zeggenschap te geven, vergroot je als gemeente je draagvlak en legitimiteit.’

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 9 van deze week (inlog)