Van Rijn: ‘De rechter heeft toch ingegrepen? Het systeem werkt toch?’

Het besluit van de rechter dat gemeenten niet zomaar thuishulp mogen weigeren, beschouwt het kabinet niet als kritiek. Integendeel.
De Centrale Raad van Beroep, de hoogste bestuursrechter in Nederland, ‘heeft de wet uitgelegd zoals ik die bedoeld heb’, aldus Staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid. Hij geeft toe dat het ‘niet overal goed gaat’, maar ziet de rechterlijke ingreep ook als een bevestiging van zijn beleid: ‘De rechter heeft toch ingegrepen? Het systeem werkt toch?’

Gemeenten mogen van de rechter niet meer korten op huishoudelijke hulp zonder een goed en zorgvuldig onderzoek. En van zulk onderzoek is nu vaak geen sprake. Veel mensen kregen geen of veel minder huishoudelijke hulp, met een massa rechtzaken tot gevolg.

De staatssecretaris die per 1 januari 2015 gemeenten 40 procent kortte op het budget voor thuishulp, schaart zich achter de bestuursrechter: ‘Klip en klaar betekent deze uitspraak dat gemeenten mensen op maat huishoudelijke hulp moeten bieden, als iemand dat nodig heeft’. Ook PvdA-Kamerlid Van Dijk werpt elke verantwoordelijkheid voor de ellende waarin sommige hulpbehoevenden inmiddels verkeren van zich af: ‘Hoeveel méér hadden we nog kunnen zeggen tegen de gemeenten dat ze echt in gesprek moesten gaan met de mensen?’ En coalitiepartner VVD vindt de moeilijkheden ‘de gemeenten aan te rekenen’.

Van Rijn noemt het in een interview met De Telegraaf vandaag ‘jammer’ als iemand naar de rechter moet om zijn schoonmaakhulp te behouden, ‘je hoopt dat dat niet nodig is’. Hij staat nog steeds achter zijn decentralisatie van de zorgtaken naar gemeenten. ‘Ja, over de hele linie zie je dat de continuïteit van zorg gewaarborgd is’.

Al sinds 1 januari 2015 telt Nederland twintig gemeenten die huishoudelijke hulp helemaal hebben afgeschaft. Ze beschouwen de huishoudelijke hulp gewoon niet als een taak van de gemeente. In Utrecht was het eveneens van dik hout zaagt men planken: alle hulpbehoevende inwoners kregen er per 1 januari slechts anderhalf uur per week hulp. Vele rechtzaken waren het gevolg. Nadat deze situatie bijna anderhalf jaar voortduurde, de politiek op zijn handen bleef zitten, deed de rechter gisteren uitspraak. Maar wie denkt dat morgen iedereen weer op zorg-op-maat kan rekenen, heeft het mis.
Oosterhout, een van de gemeenten die alle huishoudelijke hulp schrapte, gooit nu niet meteen het beleid om. ‘We gaan eerst rustig de uitspraak lezen en nadenken’, zei een woordvoerder tegen de Volkskrant. En die aanpak hebben waarschijnlijk veel gemeenten.
Van Rijn gooide een kleine anderhalf jaar geleden de zorgtaken over de schutting bij de gemeenten. Deed er bovendien een bezuiniging van 40 procent bij. Maar hij voelt nu kennelijk geen enkele verantwoordelijkheid voor de wantoestanden in sommige gemeenten. Rechterlijke uitspraak die de wantoestanden bevestigen legt de bewindsman zelfs uit als een bevestiging van zijn beleid. Je moet maar durven.

Politalk.nl