Zorgen over effect PX10

 Den Helder -  'In het verleden zijn fouten gemaakt met PX10. Daar is van geleerd, maar gevreesd wordt dat men in de toekomst nog verder van fouten zal moeten leren. Die uitspraak deed brigade-generaal J. van Duurling, voorzitter van de Taskforce Gevaarlijke Stoffen tijdens een bijeenkomst over PX10 onlangs.
Arie Booy 

Op de landelijke bijeenkomst waren veel (oud-)werknemers van de Koninklijke Marine aanwezig om vragen te stellen over het onderzoek van het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) naar het gebruik en de gevolgen van de giftige wapenolie. In Den Helder is PX10 veelvuldig gebruikt bij de Bewapeningswerkplaatsen. Bij dit onderdeel van de Rijkswerf werden op een gegeven moment veel vrouwen in dienst genomen omdat een grote order was binnengesleept. Behalve wapen-onderhoud voor de marine kwamen ook kleine wapens van de land- en luchtmacht naar de Bewapeningswerkplaatsen bij de haven voor onderhoud en revisie.

Tienduizenden wapens 

Een bezoeker van de informatiebijeenkomst vertelde volgens het verslag, waarin geen namen genoemd worden: „Bij ons gingen tienduizenden wapens de werkplaats in. We deden de landmacht, marine en luchtmacht. Dus je kunt wel nagaan hoeveel wapens er doorheen gingen. Het was echt een zwaardere belasting, dan waar de onderzoekers van het RIVM van uit zijn gegaan bij het berekenen van de effecten van PX10 op het lichaam."

Werknemers zaten met hun handen en armen in grote bakken met PX10 waarin geweerlopen en andere onderdelen van kleine vuurwapens werden gereinigd van vastgekoekt kruitslijm. Er was onvoldoende ventilatie en ook werd er gegeten zonder dat de handen voldoende schoongemaakt konden worden.

Kookketels

Tijdens de bijeenkomst op 28 januari dit jaar werd ook weer het verhaal verteld dat marinekoks aan boord van schepen de wapenolie PX10 gebruikten om de kookketels mooi glimmend te krijgen: „Dat blonk dan leuk", vertelde een marineman. „Een dag later lag het eten er op. Ik wil weten: kun je PX10 oraal binnen krijgen. Want wij kregen tijdens de oorlogswacht in de wapenkamer een broodje aangereikt terwijl we onder de PX10 zaten. Wij aten dat dus op met vuile handen." Het RIVM heeft niet onder of je PX10 via voedsel binnen kunt krijgen. Het lijkt de onderzoekers onwaarschijnlijk omdat het gevaarlijke bestanddeel uiterst vluchtig is en snel verdampt.

NHD