Zinsbegoochelend taalballet in het immigratiedebat

Kromme argumentatie en verzonnen feiten domineren het denken over immigratie. Dat is al een halve eeuw het geval.

door Syp Wynia  16 dec 2015

Nederland veranderde de laatste halve eeuw ingrijpend. De welvaart nam toe, de kerken liepen leeg, de overheid ging voor iedereen zorgen. Ook gingen de grenzen open voor Turken en Marokkanen en hun gezinnen; voor Surinamers, Oost-Europeanen en asielzoekers uit Azië en Afrika.

Deze ontwikkelingen samen vormen een ongemakkelijk borrelend geheel. De overheid legde zichzelf de plicht op ook te zorgen voor iedereen die zo royaal werd binnengelaten. Maar als je iedereen laat meedelen, is de gemeenschappelijke pot snel leeg. En neemt de animo om de pot te vullen navenant af.

De kerken liepen in die halve eeuw leeg, maar nieuwkomers waren allerminst van plan hun geloof op te geven, integendeel. Hun religiositeit nam alleen maar toe, naarmate het verblijf in Nederland vorderde.

Sinds deze ongemakkelijke gelijktijdige ontwikkelingen – immigratie en verzorgingsstaat, ontkerkelijking en islamisering – zich aandienden, hebben autoriteiten en hun adviseurs geprobeerd die goed te praten. Geprobeerd er zelfs iets goeds van te maken. Met leugentjes om bestwil, praatjes voor de vaak, opzichtige cirkelredeneringen, morele dwaalsporen, kluitjes in het riet, acrobatische paradoxen. Eén groot zinsbegoochelend taalballet.

Zo is daar de claim dat Nederland door de bedoelde cocktail rijker is geworden, of dat snel zal gaan worden. De rijkdom heeft in deze redenering een materiële en een immateriële component. Als het land financieel al niet beter is geworden van de immigratie, dan is er altijd nog de veelkleurigheid die het land rijker heeft gemaakt. Dit is een fijne redenering, want de rijkdom door veelkleurigheid is uiteraard onbetaalbaar en al helemaal niet te berekenen.

Er zijn rekenaars, zoals de econoom Marcel Canoy van de Erasmus Universiteit, die zeker weten dat Nederland beter wordt van immigratie, maar melden dat we wat voor hen vaststaat niet moeten willen berekenen, omdat de nadelige effecten wel, maar de voordelen niet of lastig te berekenen zouden zijn.

Het berekenen van de nadelige effecten is bovendien, redeneert Marcel Canoy, koren op de molen van Geert Wilders. Canoy staat, als het om logica en migratie gaat, niet alleen. In die zin vormt de migratie alvast geen bijdrage aan Nederland Kennisland. Verzonnen voordelen mogen breed worden uitgemeten, overduidelijke nadelen worden met morele middelen weggemoffeld.

Verrijking

De laatste decennia is het gewoonte geworden om veelkleurigheid ('diversiteit') als een zelfstandige reden voor een ruimhartig immigratiebeleid op te voeren.

Daarnaast waren er ook de afgelopen maanden weer tal van autoriteiten en Bekende Nederlanders (tv-presentatoren, acteurs, allebei), die benadrukten dat de komst van tienduizenden Syriërs en andere asielzoekers een zegen zou zijn: als medicijn tegen de vergrijzing en als impuls voor de kenniseconomie.

Maar in de jaren zestig was 'diversiteit' nooit een argument om gastarbeiders naar Nederland te halen, en evenmin was het tegengaan van vergrijzing de afgelopen jaren een argument om Syriërs naar hier te halen. De vermeende win-winsituatie is er in beide gevallen achteraf bij bedacht.

Die mannen uit het Rifgebergte en Anatolië werden gehaald door de Nederlandse overheid, die zich voor het karretje had laten spannen van ondernemers die dure innovaties wensten te mijden en graag zagen dat de lonen werden gedrukt door laagbetaalde buitenlandse arbeid.

Noch de ondernemers, noch de betrokken gastarbeiders zullen ooit hebben vermoed dat de migratie waarbij zij waren betrokken bij nader inzien was bedoeld om Nederland cultureel te verrijken. De Syriërs: van hetzelfde laken een pak. Wetenschappers en BN'ers melden in koor dat de Syriërs bijzonder hoog zijn opgeleid en een welkome verrijking van de Nederlandse economie zullen worden.

Het zou natuurlijk geweldig zijn als dit zo is. Maar waarom hebben al die autoriteiten, wetenschappers en BN'ers er de afgelopen jaren, of zelfs tientallen jaren, er niet voor gepleit om massaal Syriërs uit te nodigen? Waarom moeten die arme hoogopgeleide Syriërs veel geld betalen aan mensensmokkelaars, met grote risico's voor lijf en leden, om naar Nederland te kunnen komen en doet de Nederlandse overheid er juist alles aan om ze daar te houden?

Zo draaien huichel en leugen om elkaar heen.

Ook als immigranten uit niet-westerse landen niet op de vleespotten van de Nederlandse verzorgingsstaat afkomen, is het toch opvallend dat een onevenredig deel van hen daarvan wel degelijk afhankelijk blijkt te zijn. En wie minder bijdraagt aan de collectieve inkomsten maar er juist meer van afneemt, is geen buitenkans, maar een risico voor de verzorgingsstaat.

Braindrain

De carrousel van drogredeneringen is per saldo altijd gericht op het vergoelijken of vergroten van de immigratie. De Turkse en Marokkaanse gastarbeiders – samen met hun nazaten nu 800.000 in getal – werden gehaald met de medewerking van de VVD en de partijen die nu het CDA vormen.

Links, zoals de PvdA, was toen tegen omdat de vakbeweging tegen was. Die zat niet te wachten op loonconcurrentie. Later werkten CDA, VVD en PvdA in wisselende verbanden nauw samen om de vaak werkloos of arbeidsongeschikt geworden gastarbeiders in staat te stellen hun gezinnen te laten komen.

Linkse partijen hebben de grootscheepse immigratie dus bepaald niet uitgevonden, maar verdedigen die nu vaak wel alsof het hun eigen uitvinding is. Die verdediging blijft steken in heilloze paradoxen en doodlopende straatjes.

Het is immers niet geloofwaardig om te verdedigen dat de massale komst van nieuwe Nederlanders de zeker ook door links zo gekoesterde natuur niet zou bedreigen, dat massaal uitkeringsgebruik de verzorgingsstaat niet zou ondermijnen, dat een grenzeloze wereld een betere wereld zou zijn en dat de komst van de islam Nederland progressiever heeft gemaakt.

Uitgerekend de VVD voert nu bescherming van de verzorgingsstaat aan als reden om een eind te maken aan illegale asielmigratie naar Europa. En het is nota bene links dat hoogopgeleide Sy­riërs uit hun regio wil halen, zich niet bekommerend over wat zo'n braindrain met deze regio doet.

De reden om migranten binnen te laten was altijd een Nederlands particulier belang (bij de gastarbeiders, bij de Polen ook), dan wel een echte of veronderstelde morele plicht – iets met wetten en verdragen ook. Maar het duurde ook nooit lang tot er Grote Voordelen bij waren bedacht.

Feiten worden niet erg op prijs gesteld, als het gaat om immigratie, integratie en islam. Die verstoren het wensdenken en vergroten het ongemak. Dan liever kromme redeneringen en verzonnen feiten.

Elsevier nummer 51, 19 december 2015

• 
  

Syp Wynia