Compacte APV, van de regen in de drup

Hollands Kroon -  Tevergeefs als burger zitten  wachten op de beeldvormende bijeenkomst over de APV. Juist omdat er van burgers iets verwacht wordt. "Meedenken" zie de raadstrap! 

door Rob Ravensteijn 22-4-2015

“De compacte APV is het product van een kleine slimme groep, niet afkomstig uit het vakgebied”. Zo valt te lezen in het raadsvoorstel. Het hosannagevoel betreft het resultaat: “80% minder regels”.

Deze slimme groep heeft niet de moeite genomen de participatieladder vooraf te benutten en het afgesproken vergadermodel toe te passen. Burgers, BOA’s, politie en politiek zijn niet met elkaar in gesprek geweest over inhoud, doel en inzet van middelen. Verdeling van verantwoordelijkheden en bevoegdheden dreigen eenzijdig vastgesteld te worden. Niet slim in een doe-democratie!

De gemeentewet artikel 149 is simpel en helder: “De raad maakt de verordeningen die hij in het belang van de gemeente nodig oordeelt”. Daarover had het debat met de burger moeten gaan. Luisteren en kiezen voor een onzekere uitkomst vergt bestuurlijke moed!

Geen enkele politieke partij heeft in haar verkiezingsprogramma gesproken over de compacte APV, ook niet voor de fusiedatum. APV gaat niet over ervaren regeldruk door de burger. De aanstichter(s) van deze tijd- en kosten verslindende polonaise moeten we elders zoeken. Wie had en heeft deze ambitie en vooral: waarom? Hier zit iets anders achter.

Het terugbrengen van regels moet het disfunctioneren van het huidige handhavingsbeleid verhullen. Hierover wordt wel regelmatig geklaagd door burgers. Deze negatieve beleving is ook nadelig voor de verhouding burger – bestuur en tempert de bereidheid tot burgerparticipatie.

De compacte APV moet leiden tot gedragsverandering, zo lezen we. Hopelijk bedoeld: gewenste verdragsverandering. Het onderzoeksvoorstel van de Radboud Universiteit beschrijft wat te verwachten valt: De vraag is: Willen we dat?

 1. Het ontstaan van onenigheid en conflicten door het ontbreken van normstelling
 2. Het vergroten van de onvoorspelbaarheid van het gedrag van anderen
 3. Het creëren van rechtsonzekerheid en rechtsongelijkheid

Positieve effecten kunnen op een andere manier bereikt worden. Opvallend is dat in een eerder stadium geen onderzoek is gedaan naar de effecten van het huidig handhavingsbeleid. Klagende burgers noemen dit onderwerp in een adem met vriendjes- en achterkamertjespolitiek. Indien de raad niet kiest voor een compacte APV kan de onderzoeksvraag worden bijgesteld. Een fatsoenlijk participatietraject is voorwaarde. Uit de matrix van de fracties blijkt zowel onverschilligheid als verdeeldheid. Slechts 5 fracties leverden input. Dat geeft te denken. Mogelijk weerspiegelt dat ook de opvatting in de samenleving. Het APV gedram lijkt daarmee een spijtzwam te worden.

Wat moet ons doel zijn en hoe bereiken we dat? 

Het belang van de gemeente is dat bewoners zich er prettig en veilig voelen, gesteund door de lokale overheid. Door sturing, sociale controle, communicatie en handhaving wordt zo inhoud gegeven aan de begrippen “samenleving en sociale cohesie”.

Verreweg de meeste burgers zijn op dit moment al in hun kracht en houden zich prima aan de regels, zelfs zonder deze regels te kennen. APV, onverschillig dik of dun, ze doen “gewoon normaal”. Daarvoor hoeft de APV niet aangepast te worden.

Toch zijn er wel storingen op de lijn die om een oplossing vragen:

- Niet iedereen houdt zich aan redelijke spelregels van omgangsvormen tot wetten en verordeningen. Brutalen, zichzelf boven elke moraal of wet stellend, van graaiers tot afvaldumpers, in het geniep of met verbaal geweld, hufters met of zonder stropdas en met als voornaamste eigenschap: arrogant en niet aanspreekbaar op hun aso gedrag.

Zij zijn het die hulp nodig hebben. Dat vraagt beleid. Maar niet met een compacte APV en zeker niet ten laste van minzame burgers die de strijd tegen hufters niet aan kunnen of willen. 

 - De wegkijkende overheid. Hufterangst? Ooit begonnen in een nachtwakersrol. Steeds duidelijker gevangen in een uitdijende rol zij niet meer aan kan. Het gevolg van keuzes en een tekort aan geloofwaardigheid, rechtvaardigheid en overtuigingskracht.

- De egocentrische burger. Het is terecht als de overheid burgers aanspoort tot zelfdiscipline, ook terecht als opvoeders worden aangesproken, maar het is onterecht als de normstelling uit het systeem wordt verwijderd. Dat dient twee andere doelen: Het geeft juist meer ruimte aan huftergedrag en het ontslaat de overheid van een controle- en handhavingstaak. Beide effecten zijn ongewenst.

Wat staat de gemeenteraad te doen? 

1. Burgers zijn niet betrokken bij het tot stand komen van dit voorstel. Dat ondermijnt de ontwikkeling van de burgerparticipatie en de verhouding burger – bestuur. Neem burgers serieus, ook de participatie. Wijs dit voorstel daarom af.

2. Geef het college opdracht beleid te ontwikkelen dat burgers helpt om tot goed burgerschap te komen (“Het pauperparadijs 2.0” en andere vormen)

3. Handhaaf de bestaande “Old school APV” maar stel in overleg met burgers prioriteiten als het gaat om handhaven. Draag uit dat de primaire functie van een APV het waarden en normenverhaal is: “Hoe heurt het eigenlijk”. Goed als elke burger “de BOA in zichzelf” ontdekt. Sociaal zijn kan geen kwaad. Als dat lukt scheelt dat ons belastinggeld en voegt het welzijn toe.

Wat staat de burger te doen? 

1. Draag bij aan initiatieven om tot een rechtvaardige en leefbare lokale samenleving te komen.

2. Hou je aan richtlijnen zoals beschreven in de “Old School APV”. Deze zal op verschillende websites gehandhaafd worden. De papieren versie: een collectors item.

3. Mocht het onverhoopt toch tot een compacte APV komen: NEGEER DEZE. Hiermee kan de burger direct haar probleem oplossend vermogen tonen. De bestuurder blijft met lege handen achter en kan tot inkeer komen. Eigen schuld, dikke bult.