Gemeenten voelen zich buitenspel gezet door afvalbedrijf

Datum:
  • vrijdag 16 mei 2014
  • in
  • Categorie: ,
  • Alkmaar - HVC lijdt al drie jaar op rij miljoenen verlies

    Merijn Rengers 

    Afvalgigant HVC uit Alkmaar, die eigendom is van 48 vooral Noord-Hollandse gemeenten en zes waterschappen, loopt grotere financiële risico's dan veel gemeenten willen. Diverse gemeenteraden voelen zich buitenspel gezet bij de besluitvorming over de grote duurzame ambities van het afvalbedrijf.

    Diverse gemeenten moeite hebben met de expansieve 
    koers die HVC - deels noodgedwongen - is gaan voeren

    Dat blijkt uit een onderzoek naar de relatie tussen de lagere overheden en HVC, in opdracht van de rekenkamercommissies van negentien Noord-Hollandse gemeenten. Aanleiding voor het onderzoek, dat vanavond openbaar wordt gemaakt, is de financiële situatie bij het afvalbedrijf. HVC, dat vernoemd is naar de Alkmaarse huisvuilcentrale, verbrandt het afval van 12 procent van de Nederlandse bevolking en lijdt al drie jaar op rij miljoenen verlies.

    Samengevoegd en verzelfstandigd 

    De situatie rond HVC is exemplarisch voor veel voormalige overheidstaken. Om schaalvoordelen te behalen zijn sociale werkplaatsen, afval- en milieudiensten, heffingskantoren van lokale belastingen en arbeidsbureaus samengevoegd en verzelfstandigd. Gemeenten zijn vervolgens 'op afstand' aandeelhouder, klant én toezichthouder bij deze instanties.

    Als dit proces succesvol verloopt, kunnen de gemeenten kosten besparen. Keerzijde is het soms gebrekkige toezicht op de verzelfstandigde organisaties en het gebrek aan binding tussen de gemeente en de instantie die haar taken uitvoert.

    Uit het onderzoek van de rekenkamers komt naar voren dat diverse gemeenten moeite hebben met de expansieve koers die HVC - deels noodgedwongen - is gaan voeren. HVC begon als afvalverbrander in de regio Alkmaar, maar omvat inmiddels ook een inzamel- en recycletak, een slibverbrandingsinstallatie en een energiecentrale in Dordrecht en deelnemingen in een keur aan groene-energieprojecten in binnen- en buitenland.

    Onvoldoende inspraak De aandeelhoudende gemeenten vinden dat deze koers zonder voldoende inspraak tot stand is gekomen, zo blijkt uit het onderzoek. 'Een risicoafweging voor de verhouding tussen activiteiten in het publieke en commerciële domein is niet expliciet door of met de aandeelhouders gemaakt,' aldus het rapport.

    Daarnaast geeft een aantal gemeenten aan 'dat te weinig inzicht wordt geboden in de financiële consequenties en risico's van nieuwe projecten'. Het gaat hierbij onder meer om investeringen in groene-elektriciteitsprojecten, zoals het windpark Gemini dat 55 kilometer buiten de kust van Schiermonnikoog moet verrijzen. HVC is voor 10 procent eigenaar van Gemini, dat met afstand het grootste windpark van Nederland moet worden. De overheden stellen dat zij maar 'beperkt en op afstand' betrokken zijn bij HVC, terwijl zij wel alle risico's dragen.

    Hoewel alle investeringen van HVC, dus ook die in Gemini, door vrijwel alle aandeelhouders zijn goedgekeurd, houden veel gemeenten grote moeite met de huidige situatie.

    De overheden stellen dat zij maar 'beperkt en op afstand'
    betrokken zijn bij HVC, terwijl zij wel alle risico's dragen.

    Veranderde markt

    De huisvuilcentrale in Alkmaar werd in 1991 opgericht, met als voornaamste doel het verbranden van huishoudelijk afval en restafval van bedrijven en inwoners in Noord-Holland. In de beginjaren was circa 70 procent van het verbrande afval afkomstig uit de regio. Steeds meer gemeenten hevelden het ophalen en verbranden van hun afval over naar HVC en profiteerden als aandeelhouder van de elektriciteit die in de huisvuilcentrale werd opgewekt.

    De afvalmarkt is in 25 jaar tijd echter radicaal veranderd. Burgers en bedrijven scheiden een steeds groter deel van hun afval en er wordt meer gerecycled. Daardoor is er minder afval om in te zamelen. Bovendien zijn er in Nederland diverse afvalcentrales gebouwd die concurreren om voldoende afval op te halen of in te kopen om hun centrales mee te stoken.

    HVC-directeur Dion van Steensel zegt in een reactie dat de koers van het afvalbedrijf volledig is doorgesproken en afgestemd met de aandeelhoudende gemeenten en waterschappen. 'We hebben bovendien vorig jaar een koerswijziging doorgevoerd, onder meer over grote investeringsprojecten. Daarmee heeft bijna iedereen ingestemd. In die zin is dit rapport oud nieuws.'

    'De belangrijkste les van dit onderzoek is voor HVC dat we de gemeenteraden directer moeten informeren', zegt Van Steensel. 'We deden dat altijd via de wethouders, maar dat is duidelijk niet voldoende.' Verder zegt Van Steensel dat HVC 'nooit echt commerciële activiteiten' heeft ondernomen. 'We houden vast aan langetermijndoelstellingen. Ja, we importeren afval, maar doen dat via 20-jarige contracten, juist om zo min mogelijk risico te lopen. Wij zijn en blijven een echt nutsbedrijf.'

    De Volkskrant



    3 reacties :

    Anoniem zei

    Gemeenten zijn vervolgens 'op afstand' aandeelhouder, klant en toezichthouder bij deze instanties.

    Hoe kan het dan gebeuren dat gemeentes zich buiten spel gezet voelen door het afvalbedrijf. We kunnen niet anders dan concluderen dat de controlerende taak van de gemeentes niet naar behoren door die gemeentes wordt vervuld, zeker niet als er al jaren achter elkaar miljoenen verlies wordt geleden zonder dat er flink aan de bel wordt getrokken door de nu klagende gemeentes.
    HVC heeft een veel te grote broek aan en bemoeit zich met zaken waar ze al helemaal geen verstand van hebben, ze kunnen zich beter fixeren op de afvalproblematiek en zo is gebleken, dat is al te hoog voor het bedrijf gegrepen.

    Anoniem zei

    Hier doet zich een soortgelijke situatie voor als bij de woningcorporaties. Met publiek geld ondernemer spelen. Toezicht vanuit de aandeelhouders schiet schromelijk te kort.

    Anoniem zei

    Zoals de vorigen ook al opmerkten; Bij de HVC zitten handige egotrippers ,die hun kans hebben gezien om de wethouders van de gemeenten, die het milieu alleen met fraaie woorden dienen, om de tuin te leiden.
    Waarmee heeft de HVC de wethouders koest gehouden: Wij investeren in windenergie op zee: dan hoeven jullie geen windmolens op je gemeentegrond toe te laten (??????) en voldoe je aan de CO2 reductiedoelstelling van de Gemeente. Bovendien kan je met je eigen (????) HVC de bijstandsgerechtigeden goedkoop stroom leveren. Net zoals de gemeentes door stroominkoop via de HVC al forse kortingen kregen. Maar.........
    De HVC gaat gebukt onder zware financieringlasten, Heeft een forse schade van enkele miljoenen opgelopen door een bedieningsfoutje van de bio-houtverbrander, die nu al bijna een jaar stil staat. Als energie leverancier moet de HVC, met een leveringsverplichting dure stroom inkopen en houtcontracten afkopen. En de Gemeentes staan garant..bij de BNG.
    DE directie van HVC weet nog een grapje. Men heeft plannen om de rookgassen uit de 4 schoorstenen in de kassen te stoppen.......... De leidingen zijn al gepland. Wat voedselveiligheid?????

    Kortom Megalomaan mismanagement door geflipte politici en stroomdirecteuren die het verwerken van afval maar een vies klusje vinden waarmee ze geen sier kunne maken bij hun vriendjes.
    De directie wil met de grote jongens meedoen: kijk eens wie de projectleiders (Thyphoon) en investeerders zijn in Gemini..... Dan grijpt de angst naar je strot: voor ons gas afhankelijk van Poetin en voor de groene stroom afhankelijk van witte boorden criminelen.
    En de gemeentes gaan liever lekker kantelen en verbinden

    En dat willen ze gaan privatiseren: dt zal wel verkopen aan een oekrainse olicharch worden.

    Een reactie posten