Toekornstdenken zonder een fusie

Haarlem - Drie provincies zoeken andere oplossingen.
Kees van der Malen 

 Noord-Holland aast op het Randstedelijke deel van Flevoland, Utrecht kijkt naar andere provincies en Flevoland vreest vooral de toekomst als zelfstandige provincie. Minister Ronald Plasterk moet zijn wetsvoorstel voor het landsdeel Noordvleugel nog indienen bij de Tweede Kamer, maar de betrokken provincies kijken al vooruit naar een toekomst zonder fusie.

Met het beoogde 'nee' van Noord-Holland tegen een fusie met Utrecht en Flevoland is realisering van dit kabinetsplan hoogst onzeker. Nu de drie provincies in gradaties 'nee' zeggen, ontbreekt voor Plasterk het gewenste draagvlak voor een fusie. De gedachte bij het provinciebestuur in Noord-Holland om uit te breiden met een deel van Flevoland (het gebied van de gemeenten Almere en Lelystad) is voor Flevoland ronduit bedreigend. Behalve dat zij de kleinste partij is, heeft de provincie een zwakke financiele positie. Zonder samenwerking is een zelfstandig voortbestaan onzeker.

De provincie Utrecht houdt vooralsnog alle opties open. Zij ziet zowel een toekomst als zelfstandige provincie als een samengaan met een van de buurprovincies. Gelderland is daarbij de meest logische partner. Die provincie bestaat, net als Utrecht, voor een belangrijk deel uit platteland en is financieel gezond. Officieel moeten de drie provincies na de zomervakantie hun positie definitief bepalen. Pas na de indiening van de zogeheten zienswijzen kan minister Plasterk zijn wetsvoorstel indienen bij de Tweede Kamer.

Het feit dat de betrokken provinciebestuurders hardop nadenken over een toekomst zonder een Noordvleugelprovincie is veelzeggend. Plasterk is voor zijn fusieprovincie sterk afhankelijk van steun buiten de regeringscoalitie. Het is verder opvallend dat de Eerste Kamer deze week bij motie andermaal aandrong op een bredere visie op het binnenlands bestuur. Hier is nog geen begin van steun zichtbaar.

De minister kan de drie provinciebesturen ogenschijnlijk weinig bieden om hen te bewegen tot instemming met zijn plannen. Flevoland ligt al vanaf het kabinetsvoornemen voor een fusieprovincie op ramkoers. Utrecht en Noord-Holland staan op het standpunt dat een fusie alleen acceptabel is als de minister overtuigend aangeeft dat een fusieprovincie tot beter bestuur leidt.

Interessant is hoe Plasterk nog denkt de provincies een perspectief op meer taken te geven. De provinciebestuurders zullen braaf luisteren naar zijn verhaal. Hun antwoord hebben ze in wezen al klaar.

NHD