Een onfatsoenlijke beschuldiging

Ben Broxterman: 'Bewering investeringsstop woningcorporaties ongepast'

Ben Broxterman

 Woningcorporaties - Er zijn van die momenten dat je bloed opeens heel snel gaat stromen. Afgelopen zondagavond had ik zo'n moment. Het NOS-journaal van acht uur valt de huiskamer binnen met de oneliner: 'Kabinet is boos op woningcorporaties'. En vervolgens: 'Een meerderheid van de Tweede Kamer (lees: de coalitie VVD-PvdA) is boos op de woningcorporaties, omdat deze de bouw willens en wetens platleggen met een investeringsstaking. De woningcorporaties willen op deze wijze hun protest tegen de opgelegde verhuurdersheffing kracht bijzetten'.

Hoe heeft het zover kunnen komen dat onze democratisch gekozen volksvertegenwoordigers dit durven beweren? 

Even de feiten op een rijtje. Om het financieringstekort te dekken heeft de coalitie VVD-PvdA een rekening uitgeschreven voor de woningcorporaties die vanaf volgend jaar € 1,75 miljard bedraagt. Woningcorporaties kunnen dit niet betalen, maar de coalitie heeft besloten dat de klanten van de woningcorporaties dit moeten ophoesten door middel van extra huurverhogingen. De klanten van woningcorporaties zijn overigens primair diegenen met een laag inkomen. In feite is er dus sprake van een extra lastenverzwaring, maar dan vooral voor de laagste inkomens.

Eigen zak 

De extra huurverhoging is voor de meeste woningcorporaties lang niet voldoende om de verhuurdersheffing te kunnen betalen. De verhuurdersheffing bedraagt voor de gemiddelde woningcorporatie twee maanden huur, ofwel eenzesde deel van de jaaropbrengst. De extra huurverhoging, die bedacht is om de verhuurdersheffing te betalen, is echter (gelukkig) lang niet eenzesde, ofwel 16,66 procent. Woningcorporaties moeten de verhuurdersheffing dus voor een aanzienlijk deel uit eigen zak betalen. Daarom komen woningcorporaties nu over de hele linie onder grote financiële druk te staan. Natuurlijk zijn er bij een aantal corporaties zaken gebeurd, die hard afgestraft moeten worden. Ook klopt het dat er nog wel wat efficiency in de bedrijfsvoering te behalen is bij een groot aantal corporaties. Maar daarin is deze sector niet uniek. In alle sectoren wordt immers momenteel flink in het eigen vlees gesneden om te blijven voortbestaan.

Dit neemt niet weg dat alle deskundigen, behalve het CPB, hebben voorspeld dat bij het invoeren van de verhuurdersheffing de investeringen in de bouwwereld faliekant onderuit zullen gaan. Ga maar na. De woningcorporaties zijn verantwoordelijk voor zo'n 60 procent van de woningbouwproductie in Nederland. Er is al lang aangetoond dat de corporaties, als gevolg van de verhuurdersheffing, pas vanaf 2018 weer wat lucht krijgen. Dan hebben de laagste inkornensgroepen vijf jaar lang (!) zo'n stevige huurverhoging opgehoest dat 70 procent van de verhuurdersheffing hieruit betaald kan worden. In de tussentijd, zo stelt de eigen toezichthouder van het Rijk vast, is er bij 110 van de plusminus 400 corporaties geen enkele investeringsruimte meer en gaan er daarvan overigens ook nog 41 failliet.

Onfatsoenlijk 

Als je de corporaties hun geld afpakt is het zeer ongepast, onfatsoenlijk zelfs, om vervolgens te roepen dat de woningcorporaties een 'investeringsstaking' hebben uitgevaardigd. Straks worden alle werkloze bouwvakkers ook nog beschuldigd van het saboteren van de inkomensbelasting. Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Het land heeft geld nodig en corporaties kunnen daar best aan bijdragen. Maar doe dit dan in de vorm van een investeringverplichting of iets dergelijks. Dit levert belastinggeld en banen op.

Waar blijven de lokale politici, met name uit het kamp van de coalitie en D66? De klappen gaan immers vallen bij de lokale ondernemers en hun werknemers. Wordt het niet tijd om onze volksvertegenwoordigers in Den Haag tot de orde te roepen? Geen bakzeil halen lijkt politiek momenteel belangrijker dan open staan voor argumenten. Maar bakzeil halen is niet meer dan 'het schip zo draaien dat het stil blijft liggen, of achteruit gaat'. Daar is niks mis mee. Je zinkt in ieder geval niet.

 Ben Broxterman is directeur van Woningbouwvereniging Anna Paulowna