Behoud bij gaat boven belang insecticideproducenten

De zon schijnt weer, de knoppen barsten eindelijk open, maar bijengezoem zullen we deze lente minder horen.
De bijenstand in Nederland loopt hard terug. Al jaren. En niet alleen hier, in heel Europa verdwijnen de hommels en bijen in een alarmerend tempo.

Deze insecten vormen niet zomaar een soort die in een ver oerwoud aan het uitsterven is. Dankzij hun gesleep met stuifmeel eten wij aardbeien, appels, peren, courgettes en komkommers. Bijen bestuiven zo'n negentig gewassen, samen goed voor een derde van de wereldwijde voedselproductie.

Tijdelijk verbod 

Het vermoeden is groot dat insecticiden die het afgelopen decennium in zwang raakten flink hebben bijgedragen aan de bijensterfte. Dit type bestrijdingsmiddel werkt als een soort zenuwgif voor de bij, die gedesoriënteerd raakt en zijn bijenwerk niet meer kan doen.

Een prima idee dus van het Europese voedselagentschap om een tijdelijk verbod op deze middelen in te voeren bij enkele veelgeteelde gewassen als maïs, zonnebloemen en koolzaad. Eerst moet er meer onderzoek worden gedaan, vindt de voedselautoriteit.

Producenten van het gif, zoals Bayer en Syngenta, voeren nu een krachtige lobby om dit tijdelijke verbod van tafel te krijgen, terwijl zij tegelijkertijd weigeren om de rapporten waarin het effect van deze middelen is onderzocht volledig openbaar te maken, onder het mom van concurrentiebelangen. 

Milieuramp én economisch drama 

Medewerkers van Natuur en Milieu kregen bij Bayer inzage in een afgesloten ruimte, zonder iets te mogen kopiëren. Natuur en Milieu concludeerde dat de gronden waarop het gif destijds is toegelaten rammelden. Zo zou het effect van het bestrijdingsmiddel op de lange termijn helemaal niet onderzocht zijn.

Het geheim houden van zulke studies is zeer bedenkelijk nu er zoveel op het spel staat. Het verdwijnen van de bij is een milieuramp én een economisch drama. Het werk dat bijen verzetten is door de techniek, bijvoorbeeld windblazers, nauwelijks te vervangen.

De economische waarde voor de land- en tuinbouw van natuurlijke bestuivers wordt geschat op vele tientallen miljarden euro, sommige schattingen reppen zelfs van 150 miljard. Daaraan zijn de economische belangen van bedrijven als Bayer ondergeschikt. En het belangrijkste: wetenschappelijke openheid in deze is pure noodzaak. Totdat precies duidelijk is wat de schade voor de bij precies is, zou Nederland het gebruik van de pesticiden moeten opschorten. Nog voordat de Betuwe in bloei staat.

anp.