Opnieuw dijken agfgekeurd: dijken als onmatige slokop

 HEERHUGOWAARD - Opnieuw zijn dijken in Noord-Holland afgekeurd.
Het betreft 100 kilometer dijk die niet voldoet aan de veiligheidsnormen van het Rijk. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier te Heerhugowaard wacht een extra investering van vele miljoenen. Eén kilometer dijkversterking kost bijna 1 miljoen euro. Het Rijk vergoedt de helft. Het gaat om binnendijken.

De extra 100 km komt uit de derde toetsing van het hoogwaterbeschermingsprogramma. Bij de eerste toetsing, in 2008, bleek 480 km dijk zwak te zijn. Later werd dat 215 km, gecorrigeerd tot 270 km. Nu is 43 km op sterkte.

Een van de nu afgekeurde dijken is de dijk langs de Medemblikkerweg in de Wieringermeer. Verdere details kon het hoogheemraadschap vrijdagmiddag niet geven. ,,Veel is nog onzeker, veel moet verder worden onderzocht’’, aldus woordvoerder Bregje van der Steen.

Miljoenen extra gaat het kosten om droge voeten te houden. De voorgenomen versterking van primaire waterkeringen kost een miljard. Eerder was uitgegaan van 432 miljoen euro.

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier staat voor gigantische investeringen. Het water als onmatige slokop, daar lijkt het steeds meer op. 

Kwetsbaar 

,,We zijn enorm kwetsbaar’’, stelt dijkgraaf Luc Kohsiek. ,,Noord-Holland boven het Noorzeekanaal, ons werkgebied, telt 1,2 miljoen inwoners. De meesten van hen wonen onder NAP. We leven in een badkuip met een geïnvesteerd vermogen van ruim 100 miljard euro’’, aldus Kohsiek. Bodemdaling, zeespiegelrijzing en andere gevolgen van klimaatveranderingen vereisen volgens hem ’voortdurend maatregelen’.

Jaarlijks investeert Hollands Noorderkwartier voor ruim 200 miljoen. Dit geld gaat vooral op aan waterbeheer en waterkwaliteit. De uitgaven blijven de komende jaren sterk stijgen. Een belangrijke oorzaak zijn strengere veiligheidsnormen van het Rijk. Ook blijkt dat het waterschap eerder te weinig inzicht had in de exacte kosten om dijken te versterken.

Burger 

Steeds vaker zal de Noord-Hollandse burger direct moeten opdraaien voor de kosten. Hollands Noorderkwartier moet de helft zelf betalen van de extra 100 kilometer dijk die moet worden versterkt. De rest komt uit ’Den Haag’.

Kohsiek kan nog niet zeggen of de waterschapslasten voor de burgers worden verhoogd. Nu stijgt het tarief elk jaar met 4 procent. Dat is meer dan bij gemeenten. Die 4 procent had bijna het dubbele kunnen zijn. ,,Wij dreigden uit te komen op 7 procent. Dat kunnen wij de inwoners niet aandoen.’’ Om efficiënter te werken en fors te besparen is de organisatie (850 werknemers) pgeschud.

Uitgesmeerd 

Ook zijn kostbare projecten gefaseerd. Zo gaat het hoogheemraadschap twee jaar langer doen om de waterhuishouding van 54 risicovolle polders op orde te krijgen. Dit werk, uitgesmeerd tot 2017, kost 100 miljoen euro. Er zijn al 68 polders onder handen genomen. Deze verplichte aanpak geldt voor 122 van de 220 polders van het waterschap.

De allerduurste projecten hoeven pas uiterlijk in 2021 klaar te zijn, zes jaar later dan gedacht. Dat zijn zeven dijkversterkingen. Ze worden gefaseerd uitgevoerd en kosten het genoemde miljard. Dit bedrag betaalt het Rijk volledig.

Markermeerdijk 

De zeven projecten zijn: de Koegraszeedijk (af in 2014), Marken (2015), Zwakke Schakels (2016; duinen Kop van Noord-Holland en Hondsbossche en Pettemer Zeewering), Wieringermeerdijk en Omgelegde Stonteldijk (2016), Hoogwaterkering Den Oever (2017), Waddenzeedijk Texel (2019) en Markermeerdijk Hoorn-Amsterdam (2021).

Schuldenlast 

De schulden van Hollands Noorderkwartier zijn gegroeid naar 500 miljoen euro. De schuldenlast is de laatste jaren sterk gestegen. Jaarlijks investeert het waterschap ruim 200 miljoen in Noord-Holland boven het Noordzeekanaal. Dijkgraaf Luc Kohsiek is niet verontrust. ,,Vuistregel voor ons is het bedrag van de exploitatiebegroting vermenigvuldigd met 2,5. Daar zitten we nu redelijk op.''

De komende jaren stijgt de schuldenlast met 'zeker 200 miljoen euro', verwacht Kohsiek. ,,Om daarna te dalen, met 100 tot 150 miljoen.''

Baggerdepots 

Noord-Holland krijgt zeven regionale baggerdepots. Eén daarvan is klaar: De Druppels in Langedijk. Het hoogheemraadschap haalt jaarlijks ongeveer een miljoen kubieke meter bagger uit sloten, vaarten en kanalen. Het slib wordt opgeslagen om in te dikken. De bestaande baggerdepots raken vol.

Er komen ook depots in Beverwijk, Amsterdam-Noord, Ursem, Purmerend, Hoorn en Bergen. De plannen voor Beverwijk en Amsterdam-Noord zijn in procedure. Voor de andere beoogde locaties is het waterschap nog niet zover, aldus woordvoerder Hans Bosma.

In Ursem is een plek achter de zuiveringsinstallatie van Hollands Noorderkwartier op het oog. In Purmerend is dat het nieuwe bedrijventerrein Baanstede-Noord. In Hoorn en Bergen is er nog geen plek.

 Meer dan de helft (60 procent) van de bagger komt uit het landelijk gebied. Twintig procent levert het stedelijk gebied, 20 procent 'de boezem' (de ringvaarten en kanalen om polderwater af te voeren naar zee).

NHD  ED DEKKER