Superprovincie is bedreiging voor de positie van Haarlem

HAARLEM - Haalt Haarlem 2015 als provinciehoofdstad?
DOOR KEES VAN DER MALEN

Een prangende vraag voor de bestuurders van de, stad. Hoe serieus ook, de inwoners hebben de dreiging nog niet in de gaten. Hartje stad zie je aan het begin van het jaar geen onrust. Het stadhuis staat er, ontdaan van steigers, trots bij. Winkelend publiek doet ontspannen boodschappen. In zijn monumentale werkkamer weet burgemeester Bernt Schneiders al te goed welk gevaar er dreigt. Als het kabinet zijn plannen doorzet om de pro- zijn Noord-Holland te laten fuseren met Utrecht en Flevoland raakt Haarlem zijn positie van provinciehoofdstad kwijt. Het ligt dan te excentrisch en is ook te sterk verbonden met Noord-Holland, de grootste partij bij de fusie van de drie regio's.

Schneiders ambtgenoot Pieter Broertjes van Hilversum, heeft al geopperd zijn gemeente tot hoofdstad van de superprovincie te maken, vanwege de ligging in het hart van de drie aaneen te smeden provincies. Staand voor het raadhuis, de schepping van bouwmeester Dudok uit de jaren dertig, stelt hij retorikh: „Dit gebouw heeft toch prima de allure die past bij een provinciehoofdstad?"

Tijger 

Zijn collega Schneiders bewaakt zijn stad Haarlem echter als een tijger. Hij weet hoe groot het belang van het provinciebestuur is voor de stad. „We doen er alles aan de provincie hier goed te la-ten functioneren. Kijk eens naar de nieuwe huisvesting aan het - Houtplein. De gemeente zorgt er voor dat de provincie goed uit de voeten kan. Wij zijn als stad een prima gastheer."

Schneiders weet waarover hij praat. De werkgelegenheid drijft voor een belangrijk deel op de positie van het bestuurscentrum. Liefst dertig procent van de banen in Haarlem is verbonden met de provinciezetel. Niet alleen het provinciebestuur, ook andere overheidsdiensten, zijn verweven met de provinciehoofdstad. Het vertrek van het provinciebestuur zou zoveel als 'een ramp voor de stad zijn', verklaarde hij eerder tegenover deze krant.

De burgemeester zet alle bestuurlijke middelen in om de provincie voor Haarlem te behouden. „Stad en provinciebestuur verstaan elkaar goed. Die goede relatie moet blijven - als gemeentebestuur moeten we duidelijk maken dat we de provincie niet kwijt willen." Schneiders heeft ook andere ijzers in het vuur. Met collega Eberhard van der Laan van Amsterdam onderhoudt hij goede contacten.

Schneiders weet dat Amsterdam Haarlem de ruimte gunt als provinciehoofdstad; Van der Laan weet dat Haarlem een bondgenoot is bij het versterken van de economic in Noord-Holland.

Schneiders: „Amsterdam is de leidende economische kracht in de provincie. De werkgelegenheid rond Amsterdam groeit het snelst. Die kracht moet je benutten. Alle partijen moeten de metropoolregio ondersteunen, ook de provincie."

____________________________________________

 Gewichtige positie

Haarlemmers kunnen het zich niet anders herinneren. Voor de overige inwoners van Noord-Holland geldt hetzelfde. Haarlem is voor hen de provinciehoofdstad.

Bijna 175 jaar herbergt de stad onafgebroken de provinciezetel. Niet dat het altijd zo is geweest. Noch dat het vanzelfsprekend was dat Haarlem die positie kreeg.

De stad heeft er lang voor inoeten vechten en had in Amsterdam een lastige rivaal. Met de vorming van de nieuwe provincie Noord-Holland werd Haarlem in 1840 provinciehoofdstad. De nieuwe status betekende veel voor de stad die al sinds het midden van de achttiende eeuw een kwijnend bestaan leidde.

Net zo goed als Haarlem nu moet knokken voor het behoud van zijn positie, moest hij in de negentiende eeuw hard vechten om die positie te verkrijgen. De stad zou volgens de toenmalige bestuurders tot een 'diepe staat verval geraken' als hij geen provinciehoofdstad werd.

Het belang van de provinciezetel is voor Haarlem onveranderd groot.

______________________________________________

NHD