Plannen POLDER WAARD-NIEUWLAND

Wieringen Overzicht door Pim de Herder Randmeer / Polder Waard-Nieuwland
Brief op de raadsagenda van Hollands Kroon 24-1-2013.


POLDER WAARD-NIEUWLAND

De provincie had het eind 90-er jaren goed met ons (Wieringen en Wieringermeer) voor. Wieringen en Wieringermeer dienden van een sociaal-economische en ecologische impuls (verbinding Amstelmeer met het IJsselmeer) te worden voorzien. Het gebied zou anders in een onoverbrugbare negatieve economische situatie belanden.

Er diende een Wieringerrandmeer groot 1600 hectare met 2100 woningen te worden gerealiseerd. In november 2010 besloot Provinciale Staten (na 10 jaar) met het project te stoppen. In de loop van de 10 jaar hebben de publieke partijen (hoofdzakelijk de Provincie) en private partijen (Volker Wessels en Boskalis) de plannen herhaaldelijk aangepast c.q. gewijzigd. Wat duidelijk werd, was dat de lokale kennis herhaaldelijk werd genegeerd. De lokale kennis van de burgers werd maar al te vaak onderschat.
Uiteindelijk, maar te laat, werd door inbreng van lokale kennis het plan aangepast. Zo werd bijvoorbeeld voorkomen dat 300.000 bomen in het Robbenoordbos werden gekapt en dat er een bedrijventerrein in het zicht van De Haukes werd gesitueerd. Ook de agrariërs lieten zich verre van onbetuigd.

Door toch wel gebrekkig overleg met de burgers met lokale kennis en met de agrariërs en door de onderlinge strijd tussen de publieke partijen en de private partijen werd de uitvoering van het project enorm vertraagd met als gevolg dat het project werd ingehaald door de financiële crisis met als resultaat dat het project werd gecanceld. Heel veel burgers waren teleurgesteld en voelden zich in de steek gelaten door de overheid, daar diezelfde burgers al heel veel in het toekomstig plan hadden geïnvesteerd. De voormalige gemeenten Wieringen en Wieringermeer werd door de Provincie gebrek aan bestuurskracht verweten. De Provincie mag in dit geval wel bij zichzelf te rade gaan, zo dachten de gemeentebesturen achteraf. 

Vervolgens haastte de Provincie zich met uitspraken als “het gebied niet links te willen laten liggen”. De Provincie stelde de commissie Leemhuis in voor de ontwikkeling van de kop van Noord- Holland; later werd dat de commissie Dwarshuis. In november 2011 werd het rapport Dwarshuis gepresenteerd.

De Provincie had de burgers opgeroepen om met plannen c.q. ideeën te komen. Tientallen plannen werden ingediend. Wederom werden burgers gelokt om er bij betrokken te worden, doch later bleek uit het rapport Dwarshuis dat er wederom niets met de plannen van de burgers was gedaan, m.a.w. de plannen werden genegeerd. Net zoals indertijd met de ideeën van de burgers met lokale kennis met betrekking tot het Wieringerrandmeer. Ik heb dat in mijn mail d.d. 17 januari 2012 voldoende aan u kenbaar gemaakt. De burgers met de plannen zijn uiteindelijk bij brief d.d. 11-05-2012 van de Provincie (bij monde van de commissaris) bedankt voor hun inbreng (tijdens raad d.d. 25/30-10-2012 gelijk met het plan van de Raad aan u overhandigd). Over burgerparticipatie gesproken!! De commissaris deelt in deze brief mede dat de commissie de ideeën niet individueel heeft kunnen beoordelen, maar dat zij Gedeputeerde Staten verzoekt de plannen samen met de gemeenten te beoordelen. Ik heb daar tot op heden niets van gemerkt.

Op 17 februari 2012 vindt in Den Helder een bijeenkomst Gebiedsagenda Regionale Samenwerking plaats. In een soort van workshops worden de aanwezigen verdeeld. In een van de workshops met de heer Th. van Eijk als gespreksleider, wordt voorgesteld de Stichting Voor Agrarische Structuurverbetering (Stivas) bij het proces te betrekken. Met een van de leden het College van B&W Hollands Kroon was ik het er niet mee eens om de Stivas bij voorbaat er bij te betrekken. De grond werd al verdeeld, terwijl het proces rond de Polder Waard-Nieuwland nog moest beginnen. Afgesproken werd dat de bemoeienis van Stivas voorlopig alleen betrekking zou hebben op de gronden in de Wieringermeer.
Op 10 juli 2012 stellen het College van B&W van Hollands Kroon en het College van GS een actieplan vast om aan de slag te gaan in de Polder Waard-Nieuwland. In het actieplan wordt o.a. gesteld: De gemeente Hollands Kroon en de Provincie Noord-Holland trekken gezamenlijk op in de planvorming van de Polder Waard-Nieuwland. De exacte onderlinge rolverdeling wordt nader uitgewerkt. Dit actieplan wordt ter goedkeuring voorgelegd aan zowel het College van B&W van de gemeente Hollands Kroon als aan het College van Gedeputeerde Staten. Zowel de gemeenteraad als Provinciale Staten worden hierover geïnformeerd. 

Ook toen heb ik naar aanleiding van het actieplan een signaal in het Presidium d.d. 11-09-2012 afgegeven, namelijk dat een en ander voor de ontwikkeling van de Polder Waard-Nieuwland de verkeerde kant zal opgaan. Maar ja, dat zou niet zo’n vaart lopen, was de reactie. Er zouden voldoende mogelijkheden overblijven om een en ander bij te sturen. Dan komt het rapport van de Stivas: het blijkt te gaan om een ordinaire ruilverkaveling, niet alleen voor de Wieringermeer, maar de Polder Waard-Nieuwland is ook gelijk maar meegenomen. Dan is er een eerste(d.d. 25-09-2012) en een tweede stakeholdersbijeenkomst (d.d 03-10-2012) met daarbij het ingebrachte Stivasrapport (kosten 1.2 miljoen). Niet de stakeholders maar het Stivasrapport zet met name de toon. De bijeenkomsten worden voor het overgrote deel (90%) door personen van buiten de Polder Waard-Nieuwland bijgewoond. De bewoners worden volledig ondergesneeuwd, terwijl zij juist 10 jaar de gevolgen van de druk hebben moeten (ver)dragen. Oneigenlijke bijeenkomsten is mijn conclusie. De Raad wordt er naast enige informatie (met memo’s zonder datum) sinds 17 februari 2012 volledig buiten gehouden.

 Op 3 december 2012 wordt uiteindelijk de Raad uitgenodigd voor een Arenabijeenkomst. De bijeenkomst had het karakter van een toneelspel. Het was al ras duidelijke welke kant het moest opgaan. Twee schrale plannetjes betreffende de ecologische impuls in relatie met de agrarische sector. In het eerste plan wordt de ecologie aan de noordkant (tegen de N99 aan) gelegd en als zodanig besproken. Dit plan was bij voorbaat gedoemd om terzijde te worden geschoven, daar dit in strijd is met de toezeggingen die aan agrariërs zouden zijn gedaan. Letterlijk werd tijdens de bijeenkomst gezegd: “ Als de boel nu weer overhoop gaat, is het draagvlak van de agrarische sector definitief weg”. Dit kwam over als een dreigement. Het tweede plan bestaat in hoofdzaak uit de ecologie aan de zuidkant van de Polder, doch dit is als bestaande ecologie al in de Polder aanwezig. Hier vormt de voorboezem met het Amstelmeerkanaal een beperkte ecologische zone. Dus niets nieuws, de bestaande toestand is gewoon leidend. Niet meer en niet minder.

Verder is men van mening dat enige watergangen dienen te worden verbreed en men denkt aan wat fiets- en wandelpaden, eventueel aan ruiterpaden. Men spreekt over een ruilverkaveling, en zoals u weet, is het een voorwaarde bij ruilverkavelingen dat er dan ook fiets- en wandelpaden dienen te worden gerealiseerd. In principe dus geen toegevoegde waarde, het hoort er gewoon bij. Er wordt die avond geen tegenspraak geduld. Het moest een positieve, respectvolle bijeenkomst worden. Er was geen plaats voor kritische vragen.

De kleinschalige Polder Waard-Nieuwland wordt een grootschalig agrarisch gebied ( in tegenstelling tot de geopperde ideeën van de deelnemende burgers om de Polder kleinschalig te houden, lees het verslag van de 2de stakeholdersbijeenkomst, van de groep “Ruimtelijke kwaliteit”) door drie grootschalige bedrijven eraan toe te voegen met daarbij hier en daar een schelpenpaadje. Ik heb helaas mogen constateren , zoals eerder opgemerkt, dat er die avond geen ruimte was voor andere ideeën. Al met al heeft de Provincie met het bij voorbaat inschakelen van de Stivas de toon gezet en de Raad mag straks slechts ermee instemmen.
Ik vraag mij wel af hoe de provincie zich naar de burgers gaat verantwoorden betreffende belastinggelden die hiermee gemoeid zijn.
De kosten van de grondposities (ongeveer 500 ha) die de Provincie heeft verworven, bedragen ongeveer
€ 100.000,= per hectare.
De gronden in de Polder Waard-Nieuwland zijn niet van zeer hoge kwaliteit en bedragen gemiddeld
€ 35.000,= per hectare. Er zou nu juist, gezien de grote investering en gezien de kwaliteit van de gronden, wat anders mee moeten worden gedaan (dus het oorspronkelijke doel nastreven: wonen, recreatie, toerisme en ecologie, zie ook het rapport Dwarshuis) dan wat nu wordt “geregisseerd”. De Provincie denkt waarschijnlijk de grondposities af te schrijven ten koste van de algemene reserve (bedragen 1 miljard!). Weg maar met het uiterst lastige probleem genaamd Polder Waard-Nieuwland, redeneert de Provincie. Liever kwijt dan rijk. De Provincie heeft nu gekozen voor de weg van de minste weerstand. Zo komt het voornamelijk over.

De conclusie is dan ook dat er een verschraalde Polder overblijft en dat de gemeente Hollands Kroon kan fluiten naar de indertijd zo broodnodig geachte sociaal-economische en ecologische impuls Een treurige zaak hoe indertijd zo’n vaste overtuiging op drijfzand blijkt te zijn gefundeerd, terwijl er nu heel veel personen bij berokken zijn die indertijd ook bij het Wieringerrandmeer waren betrokken en die toen overtuigd waren van de komst van een Wieringerrandmeer. En nu denken diezelfde personen plots in een heel andere richting. Op wie kan je nog bouwen? Het gevolg voor de gemeente is een versnelde vergrijzing, daar op deze manier de ontgroening niet is tegen te houden (er wordt geen werkgelegenheid gecreëerd). De jonge mensen met een beetje opleiding zullen blijven wegtrekken. Dat zie je aan het toegenomen inwoneraantal van Amsterdam. De stad Amsterdam groeit niet voor niets weer naar boven de 800.000 inwoners. Uit het samenvoegen van vier gemeenten is Hollands Kroon als een imposante gemeente met een grote bestuurskracht ontstaan en toch laten wij het gebeuren dat de Provincie de kaarten in het nadeel van de gemeente schudt.

De gehele procedure tot heden overziend, blijkt dit een uitermate teleurstellende ontwikkeling voor de gemeente Hollands Kroon te zijn.

 Pim de Herder Wieringen, 7 januari 2013