Schoon Schip maar niet gerustgesteld

HAARLEM Het was geen boevenbende bij de provincie Noord-Holland. En in algemene zin deugt het hier aan de Dreef. DOOR JANETTE LUICHIES en KEES VAN DER MALEN Die twee conclusies klinken, na lezing van het rapport van de commissie Schoon Schip, heel geruststellend. Kunnen we weer rustig gaan slapen? Allereerst is daar de commissie zelf, die vaststelt dat 'er geen reden is te veronderstellen dat, het binnen de provincie Noord-Holland structureel en in den brede een boevenbende was en is'. Op die conclusie valt wel wat aan te merken. Allereerst was het helemaal niet haar opdracht om te onderzoeken of er een boevenbende aan het bewind was bij de provincie. Daar komt bij dat de commissie vooral naar oud-gedeputeerde Ton Hooijmaijers wijst als de grote boosdoener, maar zelf niet is gestuit op stafrechtelijke zaken. Omkoping, witwassen en fraude trof de commissie niet aan. In het strafrechtelijk onderzoek naar Hooijmaijers kwamen die wel naar boven, omdat rechercheurs meer bevoegdheden hebben. Dat kan zo zijn, maar feit is dat Hooijmaijers van veel grotere zaken wordtverdacht dan de Commissie kon vaststellen. Dat noodzaakt tot bescheidenheid"zeggen de drie hoogleraren dan ook terecht. Waarom wagen zij zich dan wel aan de conclusie dat er geen sprake is van een boevenbende, als zij dat dus A niet hebben onderzocht en B zelf de grootste boef zelf niet konden ontmaskeren? Dan commissaris van de Koningin Johan Remkes. Na het in ontvangst nemen van het rapport zei hij: „In algemene zin deugt het hier aan de Dreef." Het is natuurlijk het makkelijkst om Hooijmaijers te kwalificeren als de rotte appel. Als je die uit je fruitschaal plukt worden de resterende appels en peren niet aangetast. Maar ook daar valt nog wel wat op af te dingen. Uit het rapport 'Ondernemend bestuur' blijkt dat Hooij¬maijers de foute man was. Nie¬mand op het provinciehuis ging zo over de schreef als hij, de intimiderende onaantastbare fikser die vriendjes opdrachten gunde. Maar daarnaast worden in het rapport namen genoemd van (oud-)bestuurders die ook over de schreef gingen. Gedeputeer¬de Albert Moens (GroenLinks), commissaris van de Koningin Harry Borghouts (GroenLinks), en voormalig gedeputeerde Henry Meijdam (VVD), bijvoor¬beeld. Verder kan de vraag worden gesteld of het nu ook echt beter gaat op het provinciehuis. Amb¬tenaren wezen er vorige week op dat er ook nu nog sprake is van een machtsblok in het colle¬ge. Johan Remkes en de machti¬ge gedeputeerde Elisabeth Post maken de dienst uit in het provinciebestuur. Zij vormen de centrale as. Zonder hen worden geen belangrijke beslissingen genomen. Vorige week werd het decla¬reergedrag van gedeputeerden ook duidelijk. Zo leest gedepu¬teerde Joke Geldhof (D66) op kosten van de provincie De Telegraaf. Volgens de regels zou zij die moeten betalen uit haar eigen onkostenvergoeding van zo'n 600 euro per maand. Voor¬malig gedeputeerde Bart Heller declareerde gehaktballen van 2,20 euro. En dan vielen de hoge drankrekeningen van Remkes zelf nog op. Dat decla¬reergedrag wekt verbazing. Commissaris Borghouts strui¬kelde een paar jaar geleden over de bonnetjesaffaire. Hij tekende declaraties van Hooijmaijers, veelal zonder dat daar bonnetjes van waren. Je zou yerwachten dat daar lering uit is getrok¬ken en dat er sindsdien onberis¬pelijk wordt gedeclareerd. Niet dus. Klein grut natuurlijk in vergelijking met de escapades van Hooijmaijers, maar het zegt iets over de bestuurscultuur Alles overziend is nederig¬heid op zijn plaats. Er was een dikke, rotte appel die Hooijmaijers heet. Zeer kwalijk was het gedrag van gedeputeerde Moens en commissaris van de Koningin Borghouts en VVD'er Henry Meijdam. Kieinzielig en fout is het declareergedrag van sommige gedeputeerden. Wil de provincie Noord Holland echt afrekenen met het verleden, dan dient de zaak niet beperkt te worden tot Hooij¬maijers. Het openbaar ministe¬rie is druk doende met hem af te rekenen. Laat de rechter daar maar over oordelen. Het provin¬ciecollege en de Staten moeten nu zorgen voor openheid, be¬hoorlijk bestuur en een goede politieke controle. Dat alles in de wetenschap dat de provincie zich de komende tijd geen nieuwe kwesties, groot dan wel klein, kan veroorloven.