Kooyhaven, plan zonder Polders belang

30 juli 2005

Anna Paulowna - Op 19 september is de notitie echter onderwerp van gesprek tijdens een openbare bijeenkomst in het Wapen van Holland.
RegiOpinie 

Oeverloos Kooyhaven. Het onderwerp is in de raad van Anna Paulowna afgekaart. De Polderse politiek wil de haven niet. Toch zal het onderwerp weer’ op de agenda verschijnen. Mede daarom maakte de fractie van het CDA een evaluatie van, de besluitvorming. 

 DOOR ELAINE VLAMING 

 In de raadsvergadering heeft de CDA-fractie en met haar de voltallige raad, niet ingestemd met de verlenging van het voorbereidingsbesluit Regionaal Havengebonden Bedrijventerrein (RHB) Kooypunt. De fractie is meent namelijk dat niet is aangetoond dat de aanleg van het RHB haalbaar, wenselijk en noodzakelijk is. In de achterhand nu een nadere toelichting.

 Op 11 juni 2001 is het rapport ’Behoefteraming en locatiestudie ten behoeve van havengebonden bedrijventerreinen in de Kop van Noord-Holland’ verschenen. Hierin kwam men tot de conclusie dat er behoefte is aan een havengebonden bedrijventerrein en dat de beste locatie ligt ten zuidoosten van de Kooybrug, op grondgebied van Anna Paulowna. Men ging daarbij uit van een realisatieperiode van tien jaar en een oppervlakte van 90 hectare.

 Om een aantal vragen naar aanleiding van dat rapport te beantwoorden, is een aanvullende studie gedaan door Policy Research Corporation (PRC). Zij kwamen tot een behoefteraming tot 2010 van 40 ha.

Ook het aanvullende onderzoek toonde onvoldoende de noodzaak van de aanleg van een haven aan. Dat was de conclusie van het CDA en de overige raadsfracties van Anna Paulowna na het bestuderen van de gegevens. Deze mening wordt ondersteund door maritieme deskundigen. De raad van heeft toen een aantal aanvullende vragen gesteld.

 Marktpartij

 De stuurgroep regionaal havengebonden bedrijventerrein Kop van Noord-Holland heeft toen besloten een Europese aanbesteding te doen. De reden voor dit besluit te komen was dat als een marktpartij bereid was een financieel risico te lopen, het project economisch haalbaar was. Tevens is bij de aanbesteding gevraagd om een nadere marktstudie te doen en de vragen van de raad van Anna Paulowna te beantwoorden. Begin 2005 heeft de Polderse raad een verslag van de stuurgroep en de aanbesteding door het bedrijf Heijmans ontvangen. Na bestudering zijn wij tot de conclusie gekomen, dat ook deze documenten onvoldoende grond gaven om het proces voor aanleg van het havengebonden bedrijventerrein te vervolgen.

 Uit het hele plan zou moeten blijken dat er zwaarwegende argumenten en regionale belangen zijn, die het rechtvaardigen om de belangen van Anna Paulowna (Toekomstvisie: rust, ruimte en leefbaarheid), de belangen van de grondeigenaren (50 hectare zeer goede bollengrond) en van de direct omwonenden (vermindering woongenot, leefbaarheid), opzij te zetten. Het plan omvat 50 hectare kadegebonden bedrijventerrein om bedrijven die uit Den Helder moeten verdwijnen en mogelijke nieuwe bedrijven te vestigen.

De belangen voor Den Helder zijn duidelijk. Men wil graag bedrijven uitplaatsen en op de vrijkomende plekken andere dingen doen. Dit om op de Westoever-plannen voor stedelijke vernieuwing uit te voeren en het wonen te versterken.

Ook kan Den Helder dan verder vorm geven aan de cultuurhistorische context van de stad (Stelling Den Helder) en de natuurwaarden en de bescherming van het waddengebied versterken (Oostoever).

De uit te plaatsen bedrijven hebben een stevige milieubelasting. Tevens wil men met de uitplaatsing het industrielawaai saneren. De belangen voor de regio blijken echter uit de stukken. Voor Anna Paulowna betekenen de plannen, dat een open agrarisch landschap wordt getransformeerd tot een industrieterrein met hallen tot een hoogte tot maximaal 30 meter. Dit betekent voor de omwonenden dat hun woongenot aanzienlijk wordt verminderd. Het gaat om zeker dertig woningen in de directe omgeving van Schorweg en Balgweg. Op het bedrijventerrein kunnen zich volgens de plannen bedrijven vestigen van milieucategorie 4 uitloop tot 5. Dit kan dus lawaai, stof en stankoverlast leveren. De geplande omringdijk is ’slechts’ 3,5 m hoog en is relatief laag ten opzichte van geplande bebouwing.

De belangen voor Anna Paulowna zijn niet aanwezig. De plannen tonen onvoldoende aan dat er een toename van de werkgelegenheid zal plaatsvinden. Gesproken wordt over 900 arbeidsplaatsen. Wanneer verwezen wordt naar andere bedrijfsterreinen, moet erkend worden dat het wel erg optimistisch is gesteld. Het gaat vooral om het voorlopig verplaatsen van werkgelegenheid.

Uit recente onderzoeken blijkt ook dat veel bedrijfsterreinen gevuld worden met bedrijfsverplaatsingen. Ter illustratie, de prognoses voor Cape Holland was zeshonderd arbeidsplaatsen. Tot nu toe is slechts ca. 10 procent gerealiseerd.

 Infrastructuur water

 De huidige diepte van het Noordhollands Kanaal is 3,50-3,80 meter. De maximaal toegestane diepgang van schepen is 2,80 meter. Voor veel bedrijvigheid is een diepgang van meer dan 2,80 m noodzakelijk of zeer gewenst. Het bedrijf Spaansen heeft al eerder aangegeven 4-4,5 m diepgang nodig te hebben.

Men stelt dat uitdiepen een optie is, als dit meer ontwikkelingskansen biedt. Uit informele contacten hebben wij vernomen dat er geen financiële middelen zijn om tot uitdieping over te gaan en dat ook het aantal ontheffingen niet zal toenemen. Meer ontheffingen voor grotere diepgang geven een extra belasting van de walkanten, die al in slechte staat zijn. Bij de beantwoording van deze vraag is gesteld, dat de schepen dan maar niet volledig beladen moeten worden. Deze laatste opmerking klinkt ons niet doordacht in de oren. 

Investeringen en infrastructuur over het water zullen door de provincie Noord-Holland moeten worden gefinancierd. In het plan van Heijmans staat dat er wordt uitgegaan van 1500-1700 motorvoertuigen/rijrichting per dag. Ook staat dat er geen aanpassing nodig is voor de kruising met de N99. Naar onze mening is dit onvoldoende onderbouwd. Op het kruispunt met de N99 loopt het verkeer nu al regelmatig vast. Gezien de grote aantallen scholieren, die hierlangs naar Den Helder gaan is de kruising van de toegangsweg naar het RHB met het fietspad een probleem.

In de beantwoording wordt gesteld dat dit in de latere uitwerking kan worden meegenomen. Dit betekent dat dit niet in de begroting is meegenomen.

In de marktverkenning van Buck staat weergegeven welke andere watergebonden bedrijventerreinen er zijn in de regio. Een van de mogelijkheden is het havengebonden bedrijventerrein in de Wieringermeer bij Oude Zeug. Hoewel daar op dit moment nog slechts circa 3 ha beschikbaar is, zijn daar zeker uitbreidingsmogelijkheden. Daar vinden onder andere aan windenergietechniek gerelateerde activiteiten plaats. Maar men kan ook denken aan de wens van Schagen om haar havengebonden bedrijventerrein uit te breiden, aan De Stolpen of aan het bedrijventerrein van ’t Zand, dat direct naast het Noordhollands Kanaal is gelegen. Ook op dat terrein zit een bedrijf dat regelmatig gebruik maakt van vervoer over water (tank- en silobouwer Oostwouder).

Marktverkenning

Wij hadden vraagtekens gezet bij de eerdere rapporten over de behoefteraming aan watergebonden bedrijvigheid. Het rapport marktverkenningen van Buck is echter grotendeels gebaseerd op deze rapporten. De marktverkenningen van Buck leveren dus geen nieuwe gegevens op.

 Buck komt tot een behoefteraming van 40 hectare met een realisatieperiode van vijftien jaar. Dit is een vermindering van de behoefte ten opzichte van de eerdere studies (Grontmij: 90 hectare in tien jaar respectievelijk PRC: 40 ha in tien jaar).

In het stuk van Heijmans staat dat er naar verwachting ruimte beschikbaar komt in de bestaande havens van Den Helder door het verder afbouwen van marineactiviteiten. Ook zou er ruimte vrij komen in de visserijhaven. Deze plekken zijn veel beter bereikbaar voor zeeschepen.

 Voorlopig zal het alleen maar gaan om verplaatsing van een paar bedrijven die Den Helder graag uitgeplaatst wil hebben. Genoemd zijn Spaansen (stuifzand en geluid), vuiloverslag (stank, zeer beperkt volume), Gulf (stank) en Multi Metaal. Verder zijn er nog geen bedrijven in beeld.

Vraag is hoe concreet deze belangstelling is. Inmiddels hebben we vernomen dat Gulf heeft aangegeven niet geïnteresseerd te zijn.

De enquête uitgevoerd door Buck in het kader van de marktverkenning heeft niet,tot een nadere kwantitatieve onderbouwing van de uitplaatsingbehoefte geleid. Uit de enquête is gebleken dat bedrijven hebben gesteld dat de huidige kavel uit bedrijfseconomisch oogpunt te groot is geworden. Tevens geven zij niet aan direct behoefte te hebben aan verplaatsing.

 In de door Heijmans gepresenteerde plannen gaat het om een openbare kade van 175 meter en een private kade van maximaal 680 meter. Er is daarbij uitgegaan van vier tot zes kadegebonden bedrijven. De overige ondernemingen hebben slechts incidenteel een kade nodig. Naar onze mening zijn in de regio voldoende publieke kades beschikbaar.

Verder staat in de stukken, dat bedrijven die zich bezig houden met scheepsbouw, rederijen, verhuurders van schepen, aan offshore gerelateerde bedrijven en visserij geen plannen hebben te verplaatsen. Het RHB is niet bereikbaar door de vaarbeperkingen van het Noordhollands Kanaal.

Ook bij de bedrijvigheid die als potentiële bedrijven voor het RHB worden genoemd zetten we onze vraagtekens. Onder andere wordt genoemd op- en overslag van goederen. Ons inziens is dit niet realistisch, omdat zowel producten als achterland ontbreken in de regio. Het eerder genoemde bloembollenvervoer is zeker geen reële optie.

In de stukken staat eveneens dat de vraag naar terreinen voor dit type bedrijven incidenteel en onvoorspelbaar is. Naar onze mening is de behoefte hiermee onvoldoende onderbouwd.

 Exploitatie 

 In het stuk van Heijmans wordt alleen gesproken over de aanleg van het RHB. De exploitatie van de haven is nog niet nader uitgewerkt. Uit de stukken blijkt niet dat Heijmans bereid is om in de exploitatie mee te doen.

In de aanbesteding is het financiële plaatje uitgewerkt. Om het plan haalbaar te maken is zeker zes miljoen euro gemeenschapgeld noodzakelijk. Bij nadere bestudering blijkt dat men bij de verwerving van de gronden uitgegaan is van een laag bedrag. Daar zullen zeker de nodige extra kosten bij komen. Er is geen rekening gehouden met aanpassing van de infrastructuur over de weg en via het water. Hetzelfde geldt voor planschade en uitplaatsing van de Helderse bedrijven.

 Conclusie 

 De plannen, zoals aan ons gepresenteerd, hebben naar onze mening onvoldoende aangetoond dat het RHB noodzakelijk, wenselijk en haalbaar is. De belangen voor de regio en de gemeente Anna Paulowna zijn onvoldoende aangetoond.

De plannen betekenen voor de Polder een verslechtering van landschappelijke kwaliteiten, milieu en woonomgeving
--------------------------------------------------------------------

Toch weer op politieke rol 

 Toen raadslid Elaine Vlaming bijgaand artikel produceerde, kon ze niet vermoeden dat Kooyhaven al weer snel op de politieke agenda zou prijken. Veeleer was de strekking om tot een vastlegging van een filosofie over het onderwerp te komen. 

Op 19 september is de notitie echter onderwerp van gesprek tijdens een openbare bijeenkomst in het Wapen van Holland. Hierbij zullen de gemeenteraden van Den Helder en Anna Paulowna, alsmede gedeputeerd H. Schipper aanwezig zijn. De beraadslagingen beginnen om 19.30 uur. ___________________________________________________________________

 Bron: NHD