Achtergrond: Spuiten met pesticiden blijft de bollenteelt achtervolgen

Schagen - Opnieuw worden de bollenteelt, de landbouw en bewoners in agrarische gebieden op niet mis te verstane wijze geconfronteerd met gevolgen van het gebruik van bestrijdingsmiddelen.

Jan Mol 16-3-2019

Dat bleek uit passages, die eerder deze maand naar buiten kwamen uit een wetenschappelijk onderzoek van het OBO (Onderzoek Bestrijdingsmiddelen en Omwonenden), een onafhankelijke onderzoeksgroep van landbouw- en milieuspecialisten. Het OBO-onderzoek is landelijk.

Typerend lijkt de passage, dat het onderzoek niet duidelijk maakt of omwonenden van bollenvelden en andere landbouwgronden waar met pesticiden wordt gespoten, direct gezondheidsrisico’s lopen. Daarom moet daar volgens de hoofdonderzoeker verder onderzoek naar worden gedaan.

Dat lijkt voor wat betreft de bollenwereld heel sterk op de situatie in 2002. Toen berichtte het Noordhollands Dagblad over een soortgelijk onderzoek specifiek in de Kop van Noord-Holland door een biologie-studente, ook van de Universiteit van Utrecht.

Ook met dat onderzoek werd aangetoond dat resten van bestrijdingsmiddelen aantoonbaar aanwezig waren in de huiskamers van inwoners in de gemeente Zijpe. En ook toen werd al gesteld dat aanvullend onderzoek nodig zou zijn om vast te stellen of de hoeveelheid ook bedreigend was voor de gezondheid.

Want dat er reststoffen in de buitenlucht aanwezig zijn, was niet verrassend, net zoals het niet verrassend is dat er ook langs de rijkswegen, in stedelijke centra en bij industriegebieden allerlei ongezonde resten in de lucht zitten.

Het onderzoek in 2002 werd de aanzet tot bemoeienissen van Kamerleden en uiteindelijk een nader onderzoek door TNO Delft. De daaruit voortgekomen rapportage gaf de toenmalige ministers van landbouw Veerman en Hoogervorst van Volksgezondheid en staatssecretaris Van Geel van milieu géén aanleiding voor verder onderzoek.

In 2011 wordt de bollenwereld opgeschrikt door een reportage van Zembla waarbij het opnieuw gaat over de angst en de gevaren van het gebruik van bestrijdingsmiddelen. De Gezondheidsraad komt erbij en opnieuw volgen er verdergaande onderzoeken.

Die adviseert in 2014 minister Schippers om een grootscheeps blootstellingsonderzoek te laten uitvoeren onder omwonenden van bollenvelden en fruitpercelen, wat tot dan nooit eerder was onderzocht. Het RIVM krijgt de opdracht. Het blootstellingsonderzoek kost 8,9 miljoen euro en loopt voor de bollenteelt tot en met 2018. Daarna volgt de fruitteelt. Uiterlijk zou in 2020 het onderzoek klaar zijn.

Ziekte

Dat duurt nog wel even en daarom werd er voor gekozen parallel aan het blootstellingsonderzoek alvast inzicht te krijgen in mogelijke gezondheidseffecten. Deze resultaten waren begin 2017 bekend.

„We richten ons niet op specifieke ziekten, maar op algemene ziekte- en sterftecijfers”, aldus Anton Rietveld, die de gezondheidsverkenning bij het RIVM coördineert, in een eerdere publicatie. En ook hij benadrukt „dat er nog niets te zeggen valt over een mogelijk verband tussen landbouwgif en bepaalde ziektebeelden, wat je misschien snel concludeert. Waarom iemand ziek wordt, kan te maken hebben met vele factoren.” Een tussenresultaat wil en kan hij nog niet geven. „Een tussenresultaat is geen resultaat, zeg ik altijd.”

En inmiddels is dus het OBO-onderzoek recent geworden. Als dat klaar is, gaat het weer naar het RIVM, de ministers en de Tweede Kamer.

Hoewel het formeel nog niet is gepresenteerd is wel duidelijk geworden dat de eerste publicaties opnieuw veel onrust in de bollengebieden en andere agrarische gebieden veroorzaakt.

Noordhollands Dagblad