Landbouw móet vriendelijker voor de bij

Tokyo - Wereldwijde omschakeling naar bijvriendelelijke landbouw is dringend nodig.
Jan Peter Versteege 



Het aangekondigde verbod eind dit jaar op de drie giftigste neonicotindiden in land-en tuinbouw in de EU is een goedeeerste stap maar gaat nog niet ver genoeg.

Zes internationale wetenschappers conduderen uit 162 onderzoeken naar het effect van neonicotinoiden op de bij. Onderzoeksleider is de Utrechtse universitair hoofddocent nieuwe risico's, Jeroen van der Sluijs. Hij heeft vanmorgen in Tokyo de resultaten bekendgemaakt. Het tijdschrift Current Opinion heeft ze eveneens gepubliceerd.

Het marktaandeel van neonicotinoiden is inmiddels 26 procent in meer dan 120 landen. Het probleem met deze zenuwgifsoorten is dat ze veel meer insecten doden dan alleen de plaaginsecten zoals engerlingen en emelten. Omdat het gif in water oplosbaar is, komt het grote schaal in het oppervlaktewater terecht. Bijen krijgen daarvan minuscule hoeveelheden binnen. Van der Sluijs: „Recente bevindingen tonen aan dat lage hoeveelheden in stuifmeel, nectar en water al dodelijk zijn wanneer de blootstelling lang aanhoudt." Het onderzoek van de Zutphense toxicoloog Henk Tennekes toonde dit aan in 2010. De grootschalige studie van Van der Sluijs en zijn collega's laat zien dat onderzoekers in allerlei landen tot soortgelijke conclusies komen.

Inname van het zenuwgif tast het 'poestsysteem' van de bij aan zodat die minder schoon op zichzelf is. Dat ondermijnt het immuunsysteem. Bijen en andere insecten verzwakken hierdoor en worden vatbaar voor infecties als Nosema ceranae. Ze krijgen diarree er raken gedesorienteerd, blijkt uit studies.

Duidelijk is ook dat larven van de honingbij zich door het gif vertraagd ontwikkelen tussen de vierde en achtste dag. Veel wetenschappers denken dat de Varroamijt, een parasiet, daardoor zijn slag kan slaan. De bij kornt dan meestal nlet tot gezonde volwassenheid.

Het onderzoek van Van der S1uJjs en zijn collega's, is mede betaald met een subsidie van de Triodos Foundation en legaten van stichtingen. Ook lezers van deze krant betaalden mee aan het onderzoek via giften.



NHD